شفقنا – رییس‌جمهور برای پاسخگویی به سوالات پنجگانه نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح روز سه‌شنبه در صحن علنی این نهاد قانونگذاری حاضر شد.

سوال ۸۲ نماینده از رییس جمهور درباره‌ «عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز»، «استمرار تحریم‌های بانکی»، «عدم اقدام شایسته دولت در خصوص کاهش نرخ بیکاری»، «رکود اقتصادی شدید چندین ساله و افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش خرید ارزش پول ملی» است.

سوال جمعی از نمایندگان از رییس‌جمهوری، دهم مرداد با ۸۰ امضا در مجلس اعلام وصول شده و در دستور کار جلسه علنی صبح امروز(سه‌شنبه) مجلس قرار گرفت.

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی با استقبال علی مطهری، کاظم جلالی، احمد مازنی و محمدرضا تابش و همراهی جهانگیری معاون اول رییس جمهور وارد مجلس شورای اسلامی شد.

طبق ماده ۲۱۳ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مدت طرح سوال از طرف سوال‌کنندگان ۳۰ دقیقه و مدت زمان پاسخ رییس جمهور یک ساعت است که طرفین می‌توانند وقت خود را به دو بخش تقسیم کنند.

لاریجانی: امکان سوال از رییس جمهور عمیق بودن تفکر دموکراتیک در نظام را نشان می‌دهد

علی لاریجانی در آغاز جلسه علنی امروز ضمن تبریک عید سعید قربان و عید سعید غدیر، بیان کرد: اینکه در قانون اساسی طبق اصل ۸۸ آمده است که حداقل یک چهارم کل نمایندگان می توانند از وظایف رییس جمهور سوال کنند نشانگر عمیق بودن تفکر دموکراتیک در نظام جمهوری اسلامی است که بالاترین مقام اجرایی کشور خود را پاسخگوی ملت می‌داند و این ارزش بزرگی برای ملت ما است که همه مسئولین حتی در بالاترین سطوح خود را خادم ملت و پاسخگو در برابر ملت و نمایندگان ملت می‌دانند

* سخنان سوال کنندگان از رییس جمهور

دهقان: بگویید چه کسانی به کشور خسارت وارد کرده و چگونه می‌توانید جبران کنید

نایب رییس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این‌که رییس جمهور باید بگوید چه کسانی به کشور خسارت وارد کرده‌اند، گفت: در ماه‌های اخیر ده‌ها میلیارد دلار ارز از کشور بدون برنامه برای واردات کالاهای لوکس و غیرضروری اختصاص داده شده است.

محمد دهقان در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از متقاضیان سوال از رییس جمهور به بیان دلایل طرح سوال از رییس جمهور پرداخت و عید غدیر را تبریک گفت و یاد شهیدان رجایی و باهنر را به عنوان الگوهای ساده‌زیستی گرامی داشت.

وی با تبریک هفته دولت به رییس جمهور و مردم گفت: آقای رییس جمهور شما در بیانات خود تاکید کردید که باید امور کشور مبتنی به کار کارشناسی و توجه به خرد جمعی باشد. بنده به عنوان نماینده‌ای از سوال‌کنندگان و به نیابت از بخشی از ملت ایران که بار سنگین تورم و گرانی کمر آنها را خم کرده است، می‌پرسم کدام کار کارشناسی را تجویز کردید که دولت شما در دو – سه سال گذشته به ویژه چند ماه اخیر دهها میلیارد دلار ارز کشور بدون برنامه برای واردات کالاهای لوکس و غیرضرور اختصاص داد.

دهقان ادامه داد: آقای جهانگیری زمانی که ارز ۴۲۰۰ تومان را اعلام کرد، گفت که هرکسی هرچه مقدار می‌خواهد ارز بگیرد. در آن زمان مجلس شورای اسلامی طرح دوفوریتی را آماده کرد تا مقابله با این کار کند، اما دولت شما مقاومت کرد. سه ماه و نیم طول کشید تا نظر کارشناسان و مجلس شورای اسلامی را پذیرفتید، اما در این مدت چه خسارت‌ها به کشور وارد شد.

نایب رییس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: آقای رییس جمهور همه مردم، مقامات و نمایندگان از شما و دولت می‌خواهند که فهرست دریافت کنندگان ارز ۴۰۰۰ تومانی را مشخص کنید، چون کسانی بودند که ارز ۴۲۰۰ تومانی را گرفته و کالاهایی با قیمت ارز ۱۰ هزار تومانی به فروش رساندند. شما هم تاکید داشتید که باید این کار انجام شود، اما شما رییس جمهور هستید چه کس دیگری باید این کار را انجام دهد؟ برخی از دولتمردان از چه چیزی می‌ترسند؟

دهقان ادامه داد: زمانی که مردم تحت فشار تورم و گرانی بودند ارز دولتی برای سفرهای غیرضروری اختصاص یافت و باعث شد افرادی رایگان به آنتالیا، مالزی و کشورهای دیگر بروند و مدیریت کشور را به تمسخر گیرند، آیا تشخیص قطع شدن ارز مسافرتی آنقدر سخت بود که دولت شما چهار ماه طول کشید که آن را قطع کند.

این عضو کمسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تاسف‌بارتر آن است که در زمانی که باید ارز در بازار توزیع می‌شد این اتفاق رخ نداد حتی کسانی که می‌خواستند ۱۰ هزار دلار را بفروشند با آنها مثل قاچاقچی برخورد می‌شد و همه صرافی‌ها را بستند. تقاضا زیاد شد و آقای جهانگیری اعلام کرد هرکسی هرچه می‌خواهد می‌تواند از بازار ارز بگیرد اما بعد جلوی عرضه و تقاضای ارز را گرفتند. معلوم است که در این شرایط قیمت ارز ۱۰ هزار تومان می‌شود.

وی افزود: ارز ناشی از صادرات کالا توسط شرکت‌های شبه‌دولتی و خصولتی ۱۰ میلیارد دلار است، اما کمتر از دو میلیارد دلار آن در بازار توزیع شد. این شرکت‌ها زیرنظر پنج وزارتخانه نفت، صنعت، دفاع، رفاه و اقتصاد هستند. در این شرایط وزارتخانه‌ها یا ارز را احتکار کرده یا خلاف قانون اقداماتی را انجام داده است. باید این وضعیت مشخص شود.

دهقان ادامه داد: بعد از این همه خسارت، وزیر نفت مامور شد با شرکت‌های شبه‌دولتی و خصولتی که ارز نمی‌فروشند، برخورد کنند، چرا این کار چهار پنج ماه پیش انجام نشد. اگر شما توان نداشتید چرا بازار را تحریک کردید و مردم را به سوی خرید سکه سوق دادید؟ این باعث شد بیش از ۶۱ تن سکه به تعداد محدودی به فروش رسیده و هزاران میلیارد تومان به جیب دلالان رود. بعد از آن اگر ذخائر کافی بود، چرا فروش سکه را مجددا گرفتید که به ۴۰۰۰ میلیون تومان برسد.

وی گفت‌: یک فرد با پنج کلاس درس، حساب اموال خود را دارد، چرا دولت با این همه ژنرال، مدیر و کارشناس حتی مسائل بدیهی را هم تشخیص نداد؟ این اشکالات و بی‌تدبیری‌ها باعث شد ارزش پول ملی تا یک چهارم کاهش پیدا کند که نتیجه آن خالی شدن جیب و سفره مردم است. دهها هزار میلیارد تومان به باور برخی کارشناسان بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان در این شرایط پول به کیسه افراد مفت‌خور رفته است و درصد اندکی از آن به ثروتمندان رسیده است. این خسارات را چگونه می‌خواهید جبران کنید؟

نایب رییس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: طبق ماده ۵۹۸ قانون مجازات اسلامی هر کسی با اهمال باعث تضییع حقوق دولت شود علاوه بر مجازات باید جبران خسارت کند. بگویید چه کسانی به کشور خسارت وارد کرده و چگونه می‌توانید جبران کنید.

فرهنگی: شما از سال ۹۲ دست به کدام اصلاحات بنیادین در زمینه‌های مسکن، بیمه، عمران، حمایت از بیکاران متقاضی کار، بانک‌ها و همان یارانه ها که منتقدش بودید، زدید؟

یک عضو فراکسیون ولایی مجلس گفت: آقای رییس‌جمهور در دولت شما به دلیل فقدان مدیریت کارآمد تورم تشدید شد و به اوج رسید و رکود تورمی ایجاد شد.

محمدحسین فرهنگی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس شورای اسلامی در جلسه سوال از رییس‌جمهور، گفت: در اصل ۱۳۴ قانون اساسی آمده که رییس جمهور مسوول اقدامات هیات وزیران است. جناب آقای رییس‌جمهور در ابتدای شروع دولت، شما تصویر موفقی از مدیریت آتی خود در اقتصاد ترسیم کردید هر چند که رکود مسئله نیست که در دولت شما ایجاد شده باشد اما در دولت شما به دلیل فقدان مدیریت کارآمد، تشدید شد و به اوج رسید و به رکود تورمی مبدل شد.

نماینده مردم تبریز در مجلس ادامه داد: تعطیلی ۵۸۰۰ کارخانه در طول دولت شما اتفاق افتاد. رکود کسب و کار و رکود فعالیتهای عمرانی از آثار رکود اقتصادی دولت شماست. این رکود سنگین در شرایطی اتفاق افتاد که تورم کشور طی سالهای گذشته مدام بیشتر شده است. افزایش ۲.۳ برابری نقدینگی و عبور از ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان موجب بهم ریختن بازارها شده است. نقدینگی در حال حاضر بیش از جی دی پی شده است. تورم اعلامی مرداد بانک مرکزی ۹.۷ اعلام شد در حالی که زندگی مردم این را نشان نمی‌دهد.

وی ادامه داد: تورم ۹۰ درصدی را شاهدیم که بالاترین تورم کشور است. کاهش کالا در بازار به همراه کاهش تقاضا به دلیل کاهش ارزش پول ملی و کاهش توان مالی مردم و کاهش تولید اتفاق افتاده است. برخی از مالکان مسکن به دلیل شوکهای وارد به بازار، خانه هایشان را از دست می‌دهند همچنین جوانان شاغل کارشان را از دست می‌دهند که تاثیر این مسئله در زندگی آنان هویداست. در چنین شرایطی باید با مدیریتهای عملیاتی دست به اصلاحات اقتصادی می زدید. شما از سال ۹۲ دست به کدام اصلاحات بنیادین در زمینه‌های مسکن، بیمه، عمران، حمایت از بیکاران متقاضی کار، بانک‌ها و همان یارانه ها که منتقدش بودید، زدید؟

فرهنگی ابراز امیدواری کرد: همکاران محترم با توجه به واقعیات جامعه تصمیم بگیرید نه براساس ادعاهایی که مرتب در طول سالهای گذشته مطرح شد و تاثیر داخلی و خارجی مثبت هم نداشته است.

نقوی حسینی خطاب به رییس جمهور: بانک اطلاعات بیکاران که شما در دو دوره انتخابات قول آن را دادید، کجا تشکیل شد؟

سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: همه می‌دانند ام‌الفساد کشور، بیکاری است. آقای رییس جمهور خانواده‌هایی را در نظر بگیرد که ۲ تا ۵ فرزند با سنین ۲۰ تا ۴۰ سال بیکار دارند که به دلیل نداشتن شغل به خانه پدری می‌روند؛ به خانه‌ای که خودِ پدر یا بیکار است یا با دستمزد پایین برای این جوانان سفره پهن می‌کند. آقای رییس‌جمهور بیکاران کشور چند نفر هستند؟ ۲، ۳ یا ۵ میلیون نفر؟

سیدحسن نقوی حسینی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس شورای اسلامی در جلسه سوال از رییس‌جمهور با تبریک هفته دولت، گفت: امروز روز ملت و دولت است. اصل ۲۸ و ۳۴ و سایر اصول قانون اساسی از شما خواسته اشتغال مناسب، تامین اجتماعی و دستمزد مکفی را برای ملت ایجاد کنید.

نماینده مردم ورامین در مجلس ادامه داد: آقای رییس جمهور به نمایندگان ملت بگویید شورای عالی اشتغال که بالاترین مرجع تصمیم گیری شغل است طی ۵ سال دولت شما چند بار تشکیل جلسه داد؟ بانک اطلاعات بیکاران که شما در دو دوره انتخابات قول آن را دادید، کجا تشکیل شد؟ سرانجام طرح کارورزیِ شما چه نتیجه‌ای داشت؟ باید پاسخگوی ملت باشید.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خطاب به دشمنان نظام هشدار داد: به دشمنان ایران اعلام می‌کنیم که آمریکا را له می‌کنیم و از تحریم‌ها عبور می‌کنیم و مجلس پشتیبان شما هستند. دشمنان بدانند تا زمانی که پشت رهبری ایستاده‌ایم از هر گونه گزندی به نظام، کور خوانده‌اند.

وی ادامه داد: آقای رییس جمهور تو را به خدا به نخبگان، صنعت و تولید و به داشته‌های داخلی خودمان توجه کنید. کاش شما یا معاون اول شما از نمایشگاه صنایع کوچک که وزیر صنعت مدتی قبل تشکیل داد، بازدید می‌کردید. به والله در منزل مردم دلار به اندازه کافی وجود دارد، اعتماد آنان را جلب کنید. ظرفیت‌های اشتغال مهمتر از خودِ شغل است. روی ایجاد ظرفیت اشتغال فکر کنید. بخش مسکن را راه بیندازید. ۳۰۰ نوع شغل در حوزه صنعت وجود دارد. همه این بخش‌ها، بیکارند. بیش از ۵۰۰۰ مرکز تولیدی و خدماتی که منشاء تولید و شغل است، تعطیل است.

نقوی حسینی در پایان رو به روحانی کرد و گفت: آقای رییس جمهور اختلاف سیاسی داریم اما امروز روز عزت ملت ایران و به تعبیر شما امروز روز سخت کشور است. مرد کسی است که امروز مقابل سختی‌ها بایستد و ما در کنار شما ایستاده‌ایم.

ذوالنور: دولت برای خروج آمریکا از برجام سناریو نداشت

یک عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: بعد از خروج آمریکا از برجام دولت برنامه‌ای برای ادامه راه نداشت چون کاخ آرزوهایی به نام برجام ساخته شده که با خروج ترامپ آن کاخ خراب شد.

حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور در جلسه علنی امروز سه‌شنبه و در جریان سوال از رئیس جمهور به توضیحات دلایل طرح سوال از روحانی پرداخت و با تبریک هفته دولت و گرامی داشت یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر گفت: آقای رئیس جمهور عنوان کرد که قاچاق از ۲۵ میلیارد به ۱۲ و نیم میلیارد رسیده است. همچنین موضوع کاهش واردات از ۷۰ میلیارد دلار به ۴۰ میلیارد دلار را بیان کرد اگر این آمارها صحت داشته باشد باید در ۵ -۶ سال گذشته که دولت در اختیار آقای روحانی بوده تقاضای ارز روند کاهشی پیدا کرده باشد یا این که جنس‌های خارجی در بازار کم شده باشد.

ذوالنور افزود: اگر آمارها درست باشد تولیدات داخلی باید افزایش یافته، حال این که طبق نظر کارشناسان ظرفیت بنگاههای تولیدی به ۴۰ درصد رسیده است. باید مصرف کم شده باشد، همه این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که باید سبک زندگی مردم تغییر کرده و با جنس خارجی خداحافظی کرده باشند یا این که جمعیت کم شده باشد. این اتفاقات هیچ کدام رخ نداده است.

نماینده قم اضافه کرد: در صورت درست بودن این آمارها با کاهش واردات و افزایش صادرات باید شاهد شرایط دیگری باشیم اما آقای روحانی شما از اول دولت یازدهم تاکنون یک جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حضور نداشتید و جز ایام طرح سوال از رئیس جمهور که آقای رحمانی فضلی را به عنوان نماینده ویژه گذاشتید نماینده‌ای در این ستاد نداشتید.

ذوالنور با اشاره به موضوع تحریم‌ها گفت: بنده از صحبت‌های آقای رئیس جمهور یک سری کلیپ از اینترنت تهیه کرده بودم و قصد پخش آن را داشتم اما به دلیل کمبود وقت از آن منصرف شدم. مردم یادشان است که شما در روزهای اول اجرایی شدن برجام از لغو شدن تمامی تحریم‌ها صحبت کردید و همچنین در ایام تبلیغات انتخاباتی در دولت دوازدهم به مردم قول دادید که می‌توانید علاوه بر برداشتن تحریم‌های هسته‌ای همه تحریم‌های اقتصادی را بردارید.

وی افزود: رهبری فرمودند هدف مذاکرات در برجام رفع تحریم‌ها است که اگر نشود خسارت محض دارد. آقای روحانی شما در پاسخ به سوالات در جزوه ای که منتشر کرده و توزیع کردید اعلام کردید که بعد از برجام با ۳۰۰ بانک دنیا ارتباط برقرار کردید سوال این است که این ارتباط با بانک های بزرگ بوده یا کوچک؟ حتما بانک‌های بزرگ بود. موضوع دیگر آن است که سیستم بانکهای اروپایی جزیره‌ای نیست و یکپارچه است و ابزار و امکانات بانکهای بزرگ نیز انعطاف زیاد ندارد. اگر مشکل نرم افزاری هم وجود دارد چرا بانکهای کوچک آن مشکل را نداشته و فقط بانکهای بزرگ مشکل نرم افزاری است. پس بحث بر سر مشکل نرم افزار نیست.

این نماینده اصولگرای مجلس خاطرنشان کرد: اگر موضوع را به FATF ربط می‌دهید. مجلس از کنوانسیون‌هایی مثل پالرمو و پولشویی عبور کرد و اکنون در دست شورای نگهبان است. تنها کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم باقی مانده است. اگر می‌خواهید همه امور را به آن ربط بدهید لازم است یاد آوری کنیم طبق نامه آقای طیب نیا در دو سال گذشته ریسک از ۶ به ۵ کاهش پیدا کرد و ما از لیست سیاه به لیست خاکستری وارد شدیم در این دو سال مشکل اف ای تی اف نبود. چرا باز با بانکهای بزرگ ارتباط برقرار نکردید.

ذوالنور افزود: مشکل آن است که شما در مذاکرات برجام تضمین نگرفتید و سایه تهدید و تحریم آمریکا روی بانکهای بزرگ باقی ماند. اگر صدتا FATF هم حل شود تحریم‌ها برداشته نمی‌شود چون برجام ماموریتش را انجام نداد و تحریم‌های بانکی سرجایش است.

وی با اشاره به موضوع بیکاری گفت: آقای رئیس جمهور سوال ما این است که شما رئیس جمهور سوئیس یا جمهوری اسلامی هستید؟ وقتی در مسکن مهر ۵ میلیون ساختمان ساخته شده صدای کارگران را نشنیدید در سال سوم ریاست جمهوری و در افطاری رهبری از ایجاد دو و نیم میلیون شغل صحبت کردید و در همان سال آقای جهانگیری موضوع ایجاد ۷۰۰ هزار شغل را مطرح کرد. امروز می‌گویید در این ۵ سال دو و نیم میلیون شغل ایجاد شده است. این تضادهای آماری را چطوری می‌بینید.

ذوالنور گفت: آقای روحانی شما در همان ایام انتخابات بیان کردید که وجود بیکار به آمار نیاز ندارد و با مراجعه به خانه‌ها می‌توان وضعیت بیکاری را دید ولی مگر با حلوا حلوا کردن دهن مردم شیرین می‌شود.

وی درباره‌ی مشکل ارز نیز اظهار کرد:‌ مشکل ارز به سوء مدیریت و مشورت نکردن با کارشناسان و استفاده نکردن رفتارهای علمی و مشکل خودشیفتگی بر می‌گردد چرا همیشه کاسه و کوزه‌ها را باید سر مردم خورد کنید. قیمت ارز تغییر پیدا می‌کند و باز مردم را مقصر می‌دانید اما بحث بر آن است که ما فقط تهدید به تحریم شدیم و صادرات نفت ما قطع نشد اما چرا وضعیت بازار این طور شد؟

این نماینده اصولگرای مجلس گفت: آقای رئیس جمهور موضوع سر آن است که کاخ آرزوهایی به نام برجام ساختیم که با خروج آمریکا این کاخ خراب شد و شما گزینه‌ی بعدی نداشتید. توجهی به توانمندی داخلی و اقتصاد مقاومتی نکردید و ارتباط با همسایگان را فراموش کردید. تا غربی‌ها هیچ وقت قهر نکنند.

ذوالنور ادامه داد: بارها گفتید اگر آمریکایی‌ها از برجام بیرون روند گزینه‌های مختلفی دارید حقیقا در این شرایط دو سناریو بود یا ترامپ در برجام می‌ماند و یا خروج پیدا می کرد اما شما برای خروج ترامپ سناریویی نداشتید.

وی در پایان گفت: در موضوع ارز نیز همه چیز در اختیار شما بود، اما مشکل به وجود آمد.

 روحانی در مجلس: هیچ کس فکر نکند که پاسخگو بودن به عنوان یک نقطه ضعف است

رییس جمهور که برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح امروز در صحن علنی مجلس حضور یافته است، گفت: امروز را روز مبارکی برای دموکراسی، کشور و مردم سالاری دینی می‌بینم و هیچ کس فکر نکند که پاسخگو بودن به عنوان یک نقطه ضعف است.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهوری صبح سه شنبه در صحن مجلس شورای اسلامی در ابتدای پاسخ به پرسش‌های نمایندگان، گفت: امیدوارم سخنان امروز من در چارچوب آیه شریفه «و قل لعبادی یقولوا التی هی احسن» (همه باید به بهترین کلام و سخن و نیکوترین جملات نسبت به هم به کار ببریم) باشد. همچنین امیدوارم که بتوانم نقاط مورد نظر مقام معظم رهبری را که در توصیه‌هایی که نسبت به جلسه امروز به من فرمودند، دقیقا مراعات کنیم.

وی افزود: امروز را روز مبارکی برای دموکراسی، کشور و مردم سالاری دینی می‌بینم و هیچ کس فکر نکند که پاسخگو بودن به عنوان یک نقطه ضعف است؛ امروز به عنوان بالاترین نقطه قوت مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران است.

 پاسخ روحانی به سوال «کنترل قاچاق کالا و ارز»

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی در پاسخ به سوالی درباره «کنترل قاچاق کالا و ارز» به این شرح پاسخ داد:

دولت برای کنترل قاچاق کالا و ارز رویکردهای مختلفی را اتخاذ و اقدام‌های وسیعی را انجام داده است که در ادامه آورده شده است. البته کنترل قاچاق تنها به دست دولت نیست و قوای دیگر نیز در این قضیه دخیل هستند.

۱. دستاوردهای دولت درزمینه مبارزه با قاچاق

· کاهش حجم قاچاق به‌صورت واردات از ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۲ به ۶/۱۲ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۵

· کاهش حجم قاچاق صادراتی از ۸/۷ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۲ به ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۵

· بر اساس برآوردهای مقدماتی، روند نزولی قاچاق ورودی و خروجی در سال ۱۳۹۶ تیز تداوم‌یافته است.

· کاهش و کنترل قاچاق تلفن همراه و درنتیجه آن افزایش عایدی دولت به میزان ۱۸۱ درصد از این طریق

· رشد ۷۴۰ درصدی کشفیات مواد مخدر در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال۱۳۹۲ و رشد ۵۷۰ درصدی کشفیات این مواد در سه‌ماهه نخست سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۶ در گمرکات رسمی کشور

· رشد ۲۲ درصدی واردات کالاهای سرمایه‌ای ازلحاظ ارزش در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۲ ازجمله دستاوردهای جلوگیری از ورود کالاهای مصرفی و قاچاق بوده که تغییر رویکرد اقتصاد کشور در دولت یازدهم و اقبال به سمت تولید را نشان می‌دهد.

· کاهش ۶/۶ میلیارد دلاری قاچاق سوخت

· ارتقای ۲۳ پله در شاخص عملکرد گمرک در گزارش لجستیک بانک جهانی در سال ۲۰۱۸ با استقرار سامانه جامع گمرکی (تاکنون سامانه پنجره واحد گمرکی پیشرفتی حدود ۹۰% داشته است)

· ارتقای ۴ پله‌ای رتبه کشور در شاخص تجارت فرامرزی مطابق گزارش بانک جهانی ۲۰۱۸

۲. اهم اقدامات صورت گرفته در حوزه کنترل قاچاق توسط دولت

· برگزاری مستمر جلسات اعضای اصلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز (۲۰ جلسه) و اختصاص ۱۰ جلسه هیئت دولت و ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به‌منظور تصویب آئین‌نامه‌ها و برنامه‌های مبارزه با قاچاق کالا و ارز

· تدوین و ابلاغ راهبردهای ۵ ساله مبارزه با قاچاق کالا و ارز، برنامه‌ریزی سالانه برای دستگاه‌ها و استان‌ها در اجرای ماده ۱۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین عمل تکالیف قانون برنامه ششم توسعه

· تدوین و ابلاغ ۱۰ آئین‌نامه اجرایی قانون و ۳۶ دستورالعمل اجرایی

· تخصیص بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان توسط دولت برای راه‌‎اندازی سامانه‌های مواد ۵، ۶، ۷ و ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

· اصلاح و تصویب ساختار و تشکیلات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز

· از بین بردن انگیزه و امکان قاچاق سوخت به‌وسیله اجرای طرح پیمایش و حرکت به‌سوی استفاده از گاز به‌عنوان سوخت اصلی ناوگان حمل‌ونقل کشور

· طراحی و اجرای سامانه جامع تجارت؛ سامانه جامع تجارت در قانون جهت «یکپارچه‌سازی کلیه فرآیندهای تجارت داخلی و خارجی» در نظر گرفته‌شده است و در حال حاضر این سامانه در بخش تجارت خارجی پیشرفتی بالای ۹۰% دارد. این سامانه که با مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال فعالیت است، ۲۱ دستگاه و سازمان دولتی و غیردولتی را به یکدیگر متصل نموده و بدون دخالت در وظایف درونی دستگاه توانسته است اطلاعات موردنیاز آن­ها را جمع­آوری، تبادل و پردازش نماید. درنتیجه فعالیت این سامانه، بازرگان از مراجعه به ادارات مختلف بی‌نیاز شده و فعالیت‌های تجاری خود را به‌صورت برخط به انجام می‌رساند.

· طراحی و اجرای سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت سازمان غذا و دارو؛ سیستمی سازی اسناد تجاری و مجوزها و نیز ردیابی و رهگیری اقلام سلامت‌محور با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی از سال ۹۲ در دستور کار قرارگرفته است. در حال حاضر اجرای کامل این سامانه نیازمند همکاری بیشتر سازمان بیمه سلامت ایرانیان است و بیمه تأمین اجتماعی نیروهای مسلح است.

· طراحی و اجرای سامانه جامع حمل‌ونقل؛ سامانه حمل‌ونقل جاده‌ای توانسته‌ است تمامی اسناد حمل‌ونقل را به‌صورت الکترونیکی در میان سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط تبادل کرده و نظارت هوشمند بر پلاک‌ها، بارنامه‌ها و اسناد حمل داشته باشد. یکی از ویژگی‌های این سامانه که در شهریورماه سال ۱۳۹۶ راه‌اندازی گردیده، قابلیت جریمه هوشمند ناوگان فاقد بارنامه در سطح جاده‌های کشور است، در مدت ۵ ماه از اجرای این طرح ۱۳۰۰۰ جریمه به‌صورت هوشمند ثبت گردیده، لیکن یکی از مزایای این طرح کمک به شناسایی کالای قاچاق و افزایش درآمد دولت و جلوگیری از فرار بارنامه است در این ۵ ماه ۱۵ میلیارد تومان درآمد سازمان راهداری و حمل­و­نقل جاده‌ای از محل صدور بارنامه افزایش پیداکرده است.

· طراحی و اجرای سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا؛ این سامانه به‌منظور شناسنامه‌دار نمودن کلیه انبارها و مراکز نگهداری کالا در کشور از سال ۱۳۹۵ راه‌اندازی گردیده و در حال حاضر دارای پیشرفت حدود ۹۰% است. با راه‌اندازی کامل این سامانه علاوه بر ایجاد قابلیت مدیرت موجودی انبارها، امکان رهگیری و شناسایی کالا نیز فراهم می‌گردد.

· پیاده‌سازی سامانه جامع ارزی (این سامانه مشتمل بر زیرسامانه‌های: پرتال ارزی، سامانه نظارت ارز صرافی (سنا)، و سامانه نظارت یکپارچه ارزی (نیما) است.)

· طرح ثبت گوشی تلفن همراه و تجهیزات دارای سیم‌کارت (طرح رجیستری)؛ این طرح در شهریورماه سال ۱۳۹۶ اجرایی گردیده که پس از بهره‌برداری کامل آن قابلیت رهگیری و مدیریت کلیه تجهیزات سیمکارت­خور برای دولت به وجود خواهد آمد. بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی اجرای این طرح (از ابتدای مهرماه سال ۱۳۹۶ تا پایان بهمن‌ماه ۱۳۹۶) ۵۱ میلیون دلار (معادل ۱۶۴۰ میلیارد ریال) درآمد دولت از طریق واردات تلفن همراه محقق شده است. این مقدار در بازه زمانی مشابه سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۱ میلیون دلار (معادل ۶۸۹ میلیارد ریال) بوده است. بر اساس آمار موجود در شبکه اپراتوری، سالانه حداقل ۲۰ میلیون گوشی تلفن همراه جدید وارد شبکه می‌شود. با در نظر گرفتن این مقدار و همچنین ارزش متوسط هر گوشی به میزان ۱۵۰ دلار، حجم واردات تلفن همراه ۱۲۰ هزار میلیارد ریال خواهد بود که عایدی دولت حداقل ۲۰٫۰۰۰ میلیارد می­شود.

۳. اهم برنامه‌های دولت برای مبارزه مؤثر با قاچاق کالا و ارز در سال ۱۳۹۷

· اتصال و یکپارچه­سازی کلیه سامانه‌های موردنیاز برای مبارزه با قاچاق کالا و ارز علی‌الخصوص اتصال گمرک به سامانه جامع تجارت (موضوع قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و آیین‌نامه‌های ذی‌ربط، مصوبات شورای عالی امنیت ملی کشور و مصوبات ابلاغی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز)

· اجرای کامل طرح جریمه هوشمند ناوگان فاقد بارنامه در جاده‌های کشور

o این طرح با همکاری سازمان راهداری و حمل­و­نقل جاده‌ای و پلیس راهور ناجا پس از پیگیری‌های فراوان در مهرماه سال ۱۳۹۶ به‌صورت آزمایشی در ۱۱ محور آغاز گردید.

o علی‌رغم آثار قابل‌قبول اجرای طرح، به دلیل عدم همکاری ناجا، بعضاً طرح متوقف و به سایر محورهای مواصلاتی کشور توسعه داده نشده است.

o مشخص شدن مبدأ و مقصد کالاهای در حال حمل و نیز کمک به شناسایی ناوگان مظنون به حمل کالای قاچاق اجرای این طرح در کلیه محورهای مواصلاتی کشور ضرورت دارد.

· ساماندهی انبارهای سازمان اموال تملیکی برای جلوگیری از بازگشت کالاهای قاچاق به بازار داخلی کشور و امحای کالاهای قاچاق با دوام:

o حسب گزارش‌های واصله، انبارهای سازمان اموال تملیکی با انباشتگی بسیار مواجه گردیده است.

o کالاهای بادوام مکشوفه به ظن قاچاق به‌سختی امحاء می‌گردد.

· نظارت بر تمام اسکله‌ها، خورها و موج‌شکن‌های مردمی که به نحوی از انحاء می‌توانند مبدأ ورود کالا به کشور باشند.

· تمرکز بر اصل امحای کالای قاچاق با همکاری قوه قضاییه و سازمان اموال تملیکی

· تصویب برنامه‌ها و پیگیری ویژه اقدامات در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی

۴. مهم‌ترین دلایل استمرار مشکلات در حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز

« وجود انگیزه‌ی اقتصادی بالا برای قاچاق و عدم همکاری کافی دیگر قوا، باعث استمرار معضل قاچاق در اقتصاد کشور شده است.»

· دلیل اصلی اقتصادی بروز پدیده قاچاق کالا در کشور وجود تعرفه‌های بالا و نرخ ارز غیررقابتی است و مادامی‌که محصولات داخلی قدرت رقابت‌پذیری با نمونه‌های مشابه خارجی را نداشته باشند و قصد بر این باشد که از طریق محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای موردحمایت قرار گیرند، همواره تقاضای بالقوه‌ای برای کالاهای قاچاق وجود خواهد داشت. بنابراین برای مبارزه با قاچاق، لازم است انگیزه قاچاق را از بین ببریم. در این راستا دولت تمام تلاش خود را برای از بین بردن این انگیزه‌ها انجام داده است.

· مبارزه با پدیده قاچاق نیازمند همکاری هر ۳ قوه است. برای مثال در حال حاضر دولت در موارد زیر نیازمند همکاری دیگر قوا است:

o همکاری نیروی انتظامی ج.ا.ا در اجرای کامل طرح جریمه هوشمند ناوگان فاقد بارنامه در کشور (کارکرد ضعیف سامانه جامع حمل‌ونقل، سامانه جامع انبارها و سامانه شناسایی قاچاق)

o راه‌اندازی پایگاه اطلاعات محکومان قاچاق کالا و ارز توسط قوه قضاییه و اشتراک اطلاعات آن به دستگاه‌های کاشف که موجبات کاهش توان شناسایی قاچاقچیان حرفه‌ای و سازمان‌یافته می‌‎گردد.

o اقدام برخی دستگاه‎‌های اجرایی در اشتراک اطلاعات سامانه‌های خود با سامانه‌های مبارزه با قاچاق ازجمله همکاری گمرک ج.ا.ا در پیوستن به سامانه جامع تجارت

o همکاری بیمه تأمین اجتماعی نیروهای مسلح برای استفاده از سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت سازمان غذا و دارو

o توجه به اصل امحای کالاهای قاچاق در کشور علی‌الخصوص در کالاهای بادوام و لوکس

o نظارت بر تمام اسکله‌ها، خورها و موج‌شکن‌های مردمی با همکاری دستگاه‌های متولی و مشخص شدن متولی برخی از این مناطق در کشور.

پاسخ روحانی به سوال «تحریم‌های بانکی»

* پاسخ حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی به سوالی درباره «تحریم‌های بانکی» به این شرح است:

وضعیت شبکه بانکی کشور بعد از پذیرش برجام به‌هیچ‌عنوان قابل قیاس با پیش از آن نیست و گشایش‌های وسیع و قابل‌توجهی در آن صورت گرفته که موجب خروج بخش مالی از مرحله بحرانی و بن‌بست دوره تحریم شده است. پیش از برجام هیچ بانکی با ایران کار نمی­کرد اما پس از اجرای برجام بانک­های مختلف روابط کارگزاری خود را با بانک­های خارجی آغاز کرده­اند و با حدود ۳۰۰ بانک در دنیا روابط کارگزاری برقرار شد. درواقع یکی از دستاوردهای مثبت برجام این بود که تمامی مقرراتی که بانک­های غیر آمریکایی را مکلف به قطع روابط کارگزاری با بانک­های ایرانی می­کردند، رفع شده و درنتیجه نظام بانکی کشور از انزوای بانکی خارج و تعداد روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی که در دوران تحریم به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش‌یافته بود، به‌تدریج در حال بازگشت به سطح معمولی است.

دستاوردهای دولت در زمینه‌های بانکی پس از برجام

یکی از دستاوردهای مثبت برجام خروج بانک‌های داخلی از انزوا بود. به این صورت که تمامی مقرراتی که بانک‌های غیر آمریکایی را مکلف به قطع روابط کارگزاری با بانک‌های ایرانی می‌کردند، رفع شد و درنتیجه نظام بانکی کشور از انزوای بانکی خارج و تعداد روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی که در دوران تحریم‌ّ‌ها به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش‌یافته بود، به‌تدریج در حال بازگشت به سطح مطلوب است.

برقراری ۸۳۴ رابطه کارگزاری با ۲۸۷ بانک خارجی توسط شبکه بانکی کشور از تاریخ اجرایی شدن برجام؛ در سه ماه اخیر در تعداد رابطه کارگزاری تغییری ایجاد نشده است.

بهبود ریسک اعتباری کشور از ۶ به ۵ توسط OECD

امضای چندین قرارداد تسهیلات مالی بلندمدت به شرح زیر تا اول سال جاری که عمده آن‌ها به مرحله اجرا رسیده است. همچنین حدود ۱ میلیارد یورو تسهیلات مالی کوتاه‌مدت امضاشده و مورداستفاده است.

تحقق پیش‌شرط‌های قرارداد تأمین مالی پروژه برقی کردن قطار تهران- مشهد بین بانک صنعت و معدن و اگزیم بانک چین به مبلغ حدود ۴ میلیارد یورو

افزایش مبلغ قرارداد خط اعتباری با اگزیم بانک هندوستانبه مبلغ ۴۵۰ میلیون یورو

نهایی نمودن قرارداد ترتیبات بانکی مربوط به تسهیلات دولتی روسیه به مبلغ ۲/۲ میلیارد یورو

امضا قرارداد تأمین مالی معادل ۱۰ میلیارد دلار با کنسرسیوم بانک‌های چینی با نمایندگی سیتیک تراست و ۵ بانک ایرانی

نافذ شدن قرارداد عمومی و ورود به مرحله قراردادهای فرعی تأمین مالی میان‌مدت (فاینانس) با Ober بانک‌ اتریش به مبلغ ۱ میلیارد یورو

نافذ شدن قرارداد عمومی میان‌مدت با Danske بانک دانمارک به مبلغ ۵۰۰ میلیون یورو

نهایی شدن قرارداد تسهیلات دولتی به مبلغ ۵۰۰ میلیون یورو بین دو دولت ایران و آذربایجان و امضاء آن در صورت تأیید پارلمان کشور آذربایجان

امضاء قرارداد تأمین مالی میان اگزیم بانک روسیه و چهار بانک ایرانی بدون محدودیت در مبلغ در تاریخ ۵/۱۰/۱۳۹۶

امضا قرارداد خط اعتباری ۵ میلیارد یورویی بین دو بانک ایرانی و موسسه Invitalia Global Investment ایتالیا و صدور ضمانت‌نامه عمومی توسط وزارت اقتصاد و دارایی

آزاد­سازی منابع ارزی مسدود شده در بانک‌های خارجی شامل معوقات نفتی و وجوهات سپرده‌گذاری شده و فراهم شدن امکان انتقال آن منابع به بانک‌های موردنظر بانک مرکزی

اتصال سامانه شتاب ایران به سوئیچ کارت کشور روسیه به نام MIR که در مرحله آزمون قرار دارد و انتظار می‌رود در آینده‌ نزدیک عملیاتی شود.

قرارداد سوآپ ارزی، ریال و لیر بین دو بانک مرکزی ایران و ترکیه امضا و بر اساس قرارداد مذکور اعتباری برای تأمین مالی واردات و صادرات بین دو کشور به ارزهای محلی در نظر گرفته شد. اولین اعتبار اسنادی تحت قرارداد یادشده در روز ۲۷ فروردین ۱۳۹۷ گشایش‌یافته است.

افتتاح حساب بانک مرکزی نزد بانک‌های مرکزی اتریش، ایتالیا، ژاپن و هلند و همچنین بانک‌های تجاری کشورهای اتریش، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، اسپانیا، هند، کره جنوبی، ژاپن، چین، ترکیه و روسیه ازجمله بانک‌های Sohar عمان، VTBروسیه، RBI اتریش، QNB قطر، گازپروم سوئیس، بانک ملی مسقط، العزالاسلامی عمان و ترید بانک عراق به‌منظور انتقال وجوه حاصل از فروش نفت و سایر درآمدهای صادراتی

انجام ۵۲۱/۳۵ فقره خدمات تجاری (درمجموع به ارزش۶۶۲/۹ میلیون دلار)در قالب۲۹۱۳ فقره گشایش اعتبار اسنادی به مبلغ ۲۰۲/۳ میلیون دلار، ۴۸۶۰ فقره ثبت سفارش برات اسنادی به مبلغ ۴۵۶/۱ میلیون دلار و ۷۴۸/۲۷ فقره حواله به مبلغ۰۴۴/۵ میلیون دلار از ۲۶/۱/۱۳۹۷ تا ۱۱/۴/۱۳۹۷

مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در اصلاح نظام بانکی

قبل از ورود به این بخش لازم به یادآوری است که تمامی مشکلات نظام بانکی کشور به تحریم‌ها بازنمی‌گردد و بخش قابل‌توجهی از مشکلات داخلی هستند که بانک مرکزی با ریاست جدید به‌شدت پیگیر رفع این موانع است.

در مدتی که نظام بانکی تحریم و روابط بانکی داخلی با جهان قطع بوده، شبکه بانکی کشور از قوانین روز دنیا در این زمینه فاصله گرفته ‌است. بنابراین پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی یکی از الزامات توسعه روابط کارگزاری با شبکه بانکی جهانی است. ازجمله استانداردهای مزبور می‌توان به استانداردهای گزارش دهی‌ مالی بین‌المللی IFRS اشاره کرد، که در ایران عملیاتی شد.

یکی از موانع پیش رو در توسعه روابط بانکی کشور با شبکه بانکی جهان، سلامت مالی و نامناسب بودن استانداردهای ترازنامه‌ای بانک‌های داخلی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به‌کفایت سرمایه پایین و حجم بالای دارایی‌های موهومی و غیر نقد بانک‌ها اشاره کرد. برای بهبود نسبت‌های ترازنامه‌ای بانک‌ها اقداماتی در قالب اجرای تبصره ۳۵ قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵ و تداوم اجرای آن برای سال ۱۳۹۶ انجام گرفت و همچنین سعی شد با پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران قسمتی از مطالبات بانک‌ها تسویه شود. لیکن کاهش دریافت‌های نفتی دولت به‌عنوان مانعی برای آن عمل کرد.

اهم دلایل استمرار مشکلات در حوزه بانکی

ازجمله موانعی که می‌تواند به محدود کردن روابط کارگزاری شبکه بانکی داخلی با بانکداری بین‌المللی بینجامد عدم تصویب لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی FATF در مجلس شورای اسلامی است. عدم تصویب لوایح مزبور می‌تواند به باقی ماندن ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بیانجامد. در این مورد دولت تمام تلاش خود را انجام داده است و نیازمند همکاری دو قوه دیگر است.

شفاف نبودن صورت‌های مالی بانک‌ها و وجود ابهامات در بخش دارایی‌ها؛ ازجمله دارایی‌های منجمد و باکیفیت پایین

زیان انباشته قابل‌توجه بانک‌ها؛ به دنبال اجرای استانداردهای گزارشگری بین­المللی مالی و طبقه­بندی و ذخیره گیری از مطالبات بانک‌ها

ضعف در حاکمیت شرکتی بانک­های ایران

فاصله قابل‌توجه استانداردهای بانکی جهانی با وضعیت موجود بانک­های ایران؛ به‌طور مثال پایین بودن حد آستانه قانونی نسبت کفایت سرمایه

حجم بالای بدهی بانک‌های کشور به بانک‌ مرکزی و تداوم اضافه برداشت‌های شبکه بانکی

 پاسخ روحانی به سوال «کاهش نرخ بیکاری»

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی در پاسخ به سوالی درباره «کاهش نرخ بیکاری» به این شرح پاسخ داد:

نرخ مشارکت نیروی کار طی سال‌های ۱۳۹۳-۱۳۹۶ به‌طور مستمر افزایش‌یافته و از ۲/۳۷ درصد به ۴/۴۰ درصد افزایش‌یافته است و نشانه‌ای از افزایش فشار عرضه نیروی کار است.

متوسط سالانه عرضه جدید نیروی کار در ۱۳۹۴-۱۳۹۶ حدود ۹۳۶ هزار نفر

متوسط سالانه خالص ایجاد اشتغال در ۱۳۹۴-۱۳۹۶ حدود ۷۰۰ هزار نفر

نمودار شماره (۱)

روند خالص اشتغال ایجادشده و عرضه جدید نیروی کار طی سال‌های ۱۳۹۰-۱۳۹۶ (هزار نفر)

مأخذ: طرح نیروی کار ایران مرکز آمار ایران

ورود جمعیت عظیم تحصیل‌کرده متولد دهه ۱۳۶۰ و آغاز موج ورود متولدین دهه ۱۳۷۰ و همچنین افزایش نرخ مشارکت اقتصادی زنان، بازار کار کشور را از آغاز فعالیت دولت یازدهم با تحولاتی جدید و بی­سابقه مواجه کرد. روند افزایشی جمعیت فعال از نیمه دوم سال ۱۳۹۳ شروع شد و تا زمستان سال ۱۳۹۶، در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل، به‌طور میانگین بیش از ۹۰۰ هزار نفر افزایش یافت. این در حالی است که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ به‌طور متوسط سالانه حدود ۲۶ هزار نفر به جمعیت فعال اضافه‌شده بود. تغییر در این مقیاس امری کاملاً بی­سابقه است (جدول شماره ۱). بنابراین واضح است که دولت اقدامات مؤثری در جهت افزایش ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری انجام داده، ولی به دلیل افزایش عرضه جدید نیروی کار موفق به کاهش نرخ بیکاری نشده است.

جدول شماره(۱)

وضعیت اشتغال­زایی و عرضه جدید نیروی کار در دوره ۱۳۹۴-۱۳۹۷

دوره

مأخذ: طرح آمارگیری نیروی کار ایران مرکز آمار ایران

دستاوردهای دولت در زمینه کاهش نرخ بیکاری

با ایجاد ثبات در فضای اقتصادی کشور، روند صعودی شاغلان نیز از نیمه دوم سال ۱۳۹۳ شروع شد و از این مقطع تا انتهای سال ۱۳۹۶، در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل، به‌طور متوسط بیش از ۷۰۰ هزار نفر افزایش یافت. این میزان از ایجاد مستمر اشتغال، در مقایسه با رکوردهای جهانی کم‌سابقه و در مقایسه باتجربه تاریخی ایران بی‌سابقه است. لازم به یادآوری است که در بازه ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱میانگین اشتغال ایجادشده در هرسال به‌طور میانگین معادل ۱۰۰۰ هزار نفر بوده است.

کاهش نرخ بیکاری به میزان ۵/۰ واحد درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل

کاهش ۹/۰ واحد درصد نرخ بیکاری جوانان ۱۵-۲۹ ساله

کاهش۶/۱ واحد درصد نرخ بیکاری زنان

کاهش ۸/۰ واحد درصد نرخ بیکاری استان کرمانشاه که تاکنون بیشترین نرخ بیکاری را بین استان‌ها داشته است

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که به گواه آمار رسمی کشور، عملکرد اقتصاد در زمینه ایجاد اشتغال طی فاصله سال‌های ۱۳۹۳ تا آخرین آمار منتشرشده مربوط به پایان بهار ۱۳۹۶، عملکردی شاخص و قابل‌قبول بوده است. البته طبیعی است انتظار داشته باشیم که بخش بزرگی از خیل عظیم جوانان در سن کار که در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ فرصتی را برای پیدا کردن شغل نداشته‌اند، به‌رغم شغل آفرینی مناسب اقتصاد در سال‌های اخیر، به دلیل آنکه نتوانسته‌اند به شغل مناسب دست پیدا کنند، از شرایط بازار کار ناراضی باشند.

اهم اقدامات صورت گرفته در زمینه کاهش بیکاری

در راستای بهبود شکاف میان عرضه جدید نیروی کار و اشتغال ایجادشده، طرح “اشتغال فراگیر” بر اساس شناخت مزیت‌های هر استان تدوین شد که در حال حاضر نیز زیرساخت‌های لازم برای اجرای سریع‌تر آن در حال تدارک است. برای این منظور اقدامات زیر صورت گرفته یا در دست اقدام است:

حمایت از توسعه رسته‌های دارای ظرفیت افزایش تولید و اشتغال(تبصره ۱۸ قانون بودجه)

اجرای طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی

اجرای طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی

اجرای طرح مشوق‌های بیمه‌ کارفرمایی

ایجاد اشتغال از طریق نهادهای حمایتی و عمومی(تبصره ۱۶ قانون بودجه)

اجرای طرح تأمین مالی خرد (بانکداری پیوندی)

توسعه آموزش­های کارآفرینی و مهارت­های کسب‌وکار با رویکرد توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر نوآوری و مشاغل نو

ارتقاء اثربخشی آموزش­های کارآفرینی و مهار­ت­های کسب‌وکار

طرح ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان

توسعه رسته‌های منتخب دارای بیشترین ظرفیت اشتغال و تولید

نوسازی بافت فرسوده و مسکن روستایی و حمایت از مسکن اجتماعی

کمک به تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی و معدنی بالای ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی

نوسازی ماشین‌آلات کشاورزی و بازسازی و نوسازی صنایع و معادن

حمایت از توسعه خوشه‌های کسب‌وکار

اجرای برنامه ویژه اشتغال برای مناطق مرزی

ارائه طرح “حمایت از اشتغال روستایی و مناطق محروم” با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و با پیگیری معاونت مناطق محروم و اخذ مجوز از مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۶

دو اقدام تأمین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌های دارای کمبود نقدینگی در چارچوب طرح رونق اقتصادی و کمک به تأمین مالی بنگاه‌های فرسوده به‌منظور نوسازی تکنولوژیکی در راستای تثبیت اشتغال صورت گرفته است.

 پاسخ روحانی به سوال «رکود اقتصادی»

حسن روحانی به سوالی درباره «رکود اقتصادی» به این شرح پاسخ داد:

“تحقق رشد منفی تولید در دو فصل متوالی به معنی ورود به دوره رکود و نیز تجربه رشد مثبت در دو فصل متوالی خروج از رکود با شروع دوره رونق اقتصادی طبقه‌بندی می‌شود.” مروری بر روند حرکت متغیرهای کلان اقتصادی به‌ویژه رشد تولید ناخالص داخلی طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ به‌خوبی حرکت اقتصاد در جهت خروج از رکود و شکل‌گیری رونق اقتصادی فراگیر را نشان می‌دهند. با توجه به تحقق رشد اقتصادی مثبت در نه فصل متوالی از فصل چهارم سال ۱۳۹۴ تا پایان سال ۱۳۹۶ می‌توان استنباط نمود که اقتصاد در شرایط رکودی قرار ندارد.

به‌جز دولت یازدهم، هیچ دولتی، بعد از پایان جنگ تحمیلی، کار خود را با نرخ رشد منفی اقتصادی آغاز نکرده است. در آغاز فعالیت دولت یازدهم، کشور با یک رکود تورّمی بی‌سابقه دست‌به‌گریبان بود. به‌طوری‌که رشد اقتصادی در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به ترتیب ۷/۷- و ۳/۰- درصد و نرخ تورّم به ترتیب به ۶/۳۰ و ۷/۳۴ درصد رسید. تدابیر دولت یازدهم در همان شش ماه اول باعث شد که سال ۱۳۹۳، سال خروج از رکود همراه با افت شدید نرخ تورّم باشد، به‌طوری‌که در آن سال، نرخ تورّم به ۶/۱۵ درصد کاهش و نرخ رشد اقتصادی به ۲/۳ درصد افزایش یافت.

«اگر رکود را برحسب تعریف رایج، به معنای تحقق رشد اقتصادی منفی در سه فصل متوالی بدانیم، در هیچ سالی از فعالیت دولت، اقتصاد ایران شاهد رکود نبوده است. به‌ویژه رشد اقتصادی و رشد اقتصادی غیرنفتی از فصل چهارم سال ۱۳۹۴ (اجرایی شدن برجام) همواره مثبت بوده است. طی مدت یادشده (نه فصل متوالی)، متوسط رشد اقتصادی ۴/۷ و متوسط رشد اقتصادی غیرنفتی ۳/۵ درصد بوده است.»

در سال ۱۳۹۴، عمدتاً به دلیل کاهش شدید قیمت نفت از فصل سوم سال ۱۳۹۳، از شدت رشد اقتصادی کاسته شد و رشد اقتصادی به ۵/۰ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت به ۸/۰ درصد محدود شد. دولت در مواجه با این شرایط و بهبود اقتصادی اقدامات مختلفی را انجام داد که در قوانین و برنامه‌های مختلف نمود یافت. مهم­ترین آن­ها شامل قوانین بودجه سنواتی، قانون “رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور” (مصوبه ۲۷/۲/ ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی)، اجرای “بسته سیاستی کوتاه‌مدت تحریک تقاضا در حوزه‌های مشخص”، اجرای ” پروژه­های اولویت‌دار اقتصاد مقاومتی (مصوب شورای اقتصاد) و فعال کردن واحدهای تولیدی نیمه تعطیل و طرح­های با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد در قالب “طرح رونق” بود. اقدام‌های مذکور در کنار گشایش‌های ناشی از برجام و انتظارات مثبت باعث شد تا رشد اقتصادی از اواخر سال ۱۳۹۴در مسیر بهبود قرار گیرد. تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۹۵، بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران ۲/۱۲ درصد رشد داشت. عامل اصلی افزایش رشد اقتصادی سال ۱۳۹۵، فعال شدن ظرفیت‌های خالی اقتصاد به‌ویژه در بخش نفت و گاز بود.

«بعد از برجام روند رشد اقتصادی کشور ادامه یافته است. در سال ۱۳۹۵ رشد اقتصادی کشور ۶/۱۲ درصد و در سال ۱۳۹۶ هم، با توجه به اینکه تولید نفت به ظرفیت‌های اسمی نزدیک شده بود، به ۷/۳ درصد رسید.»

دستاوردهای دولت در زمینه رونق اقتصادی:

در خصوص عملکرد اقتصاد در سال ۱۳۹۷، هرچند آمار حساب‌های ملی هنوز منتشرنشده اما می‌توان به دو معیار مشخص اشاره کرد:

ارزش صادرات کالاهای گمرکی (بدون احتساب میعانات گازی) در سه‌ماهه نخست سال ۱۳۹۷ با افزایش ۱۹ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل مواجه شده است.

رشد تولید صنایع بورسی در بهار ۱۳۹۷ مثبت بوده است، که می‌تواند نشانه‌ای از تحقق رشد اقتصادی مثبت در بهار امسال باشد.

دولت طی دوره ۱۳۹۲-۱۳۹۶، باوجود مشکلات و چالش‌های مختلف به‌خصوص در حوزه تأمین منابع مالی، با اتخاذ سیاست­های مختلف و مجموعه­ای از اقدام­ها، موفق به حفظ رشد اقتصادی شده، به‌نحوی‌که از سال ۱۳۹۳ مطابق آمارهای مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی با نوسان­هایی، همیشه مثبت بوده است.

در سال ۱۳۹۶، با توجه به اینکه رشد غیرنفتی بیش از رشد اقتصادی بوده لذا می­توان گفت که رشد اقتصادی سال ۱۳۹۶ نتیجه رشد ارزش‌افزوده بخش‌های غیرنفتی بوده و ماهیت فراگیرتر داشته است.

طی سال ۱۳۹۶به جزء تأمین آب و برق و گاز رشد ارزش­افزوده بخش­های دیگر اقتصادی مثبت بوده است. بخش ساختمان پس از سال­ها با رشد ارزش­افزوده مواجه شد.

در سال ۱۳۹۶نسبت به سال ۱۳۹۵، مجوزها در بخش صنعت ازنظر تأسیس و سرمایه و اشتغال بهبودیافته است.

اهم اقدامات صورت گرفته در راستای رونق اقتصادی:

تأمین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های بلااستفاده اقتصاد

ابلاغ دستورالعمل «تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط» در سال ۱۳۹۵

«بسته خروج غیرتورمی»

مبارزه جدی با قاچاق کالا

توجه به رونق اقتصادی در قانون بودجه:

در تبصره ۱۸ قانون بودجه، با نگاه تولیدی به اشتغال، بیش ۶۵۰ هزار میلیارد ریال منابع تجهیز نموده است که آیین­نامه اجرایی آن در دولت تصویب و مراحل اجرای آن شروع‌شده است.

تبصره ۱۹ قانون بودجه ۱۳۹۷، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در اجرای طرح‌های عمرانی در قالب سازوکار «مشارکت عمومی_خصوصی» و کمک به رونق تولید را محور قرار داده است. در این تبصره ظرفیت تجهیز منابع مالی در حدود ۶۸۰ هزار میلیارد ریال از طریق این تبصره وجود دارد و این منابع در کنار ۶۰۰ هزار میلیارد ریال اعتبارات تملک دارایی­های سرمایه­ای از محل بودجه عمومی در لایحه، منابعی بالغ‌بر ۱۲۸۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۷ برای اجرای طرح‌های عمرانی در اختیار قرار می‌دهد.

در تبصره ۳ قانون بودجه اجازه استفاده از ۳۰ میلیارد دلار تسهیلات تأمین مالی خارجی (فاینانس) برای طرح‌های اقتصادی پیش‌بینی‌شده است.

در تبصره ۴ قانون بودجه منابع قابل‌توجهی برای موضوعات خاص پیش‌بینی‌شده است.

پاسخ روحانی به سوال «ارزهای خارجی و ارزش پول ملی»

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی در پاسخ به سوالی درباره «ارزهای خارجی و ارزش پول ملی» به این شرح پاسخ داد:

بازار ارز در سال ۱۳۹۶ تحت تأثیر عوامل داخلی همچون کاهش نرخ سود بانکی در شهریورماه، تزریق ارز زیر قیمت بازار، حذف بسیاری از کالاهای وارداتی از لیست دریافت ارز مبادله‌ای و عوامل خارجی ازجمله اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای از سوی آمریکا و درنتیجه احتمال خروج این کشور از برجام، اعمال تحریم­ها علیه برخی نهادها و شبکه‌های انتقال ارز، محدودیت شدید در نقل و انتقالات ارزی از مسیر دبی و تلاش آمریکا برای کاهش صادرات نفت ایران به سایر کشورها، شرایط کاملاً متفاوتی را نسبت به دوره­های پیشین تجربه کرد، به­طوری­که نرخ ارز در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ چه به لحاظ دوره ماندگاری افزایش و چه به لحاظ میزان و شدت رشد در مقایسه با سال­های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ با نوسانات زیادی همراه بود. نوسانات بازار ارز در فصل اول ۱۳۹۷ نیز ادامه یافت، به‌طوری‌که نرخ دلار بازار آزاد که در ماه­های بهمن و اسفند ۱۳۹۶ در کانال ۴۶۰۰۰ ریالی قرارگرفته بود، در فروردین‌ماه به بیش از ۵۱۰۰۰ ریال رسید و دولت چارچوب سیاستی جدیدی را در رابطه با بازار ارز ارائه کرد.

از مهم‌ترین وقایع بازار ارز در ماه‌های اردیبهشت و خرداد سال جاری که منجر به شکل­گیری انتظارات منفی و تشدید سفته‌بازی در بازار ارز شد می­توان به خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام و امضای سند بازگشت تحریم­های ایران در دو بازه زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه توسط رئیس‌جمهور این کشور، ایجاد محدودیت در خریدوفروش ارز و شکل­گیری بازار غیررسمی برای فروش ارز، سرازیر شدن بخشی از تقاضا برای واردات کالا به بازار ارز غیررسمی، افزایش شکاف بین نرخ ارز رسمی و نرخ بازاری و افزایش انگیزه فساد و افزایش شدید ثبت سفارش و تقاضا برای واردات کالا در سامانه‌های گمرکی ناشی از تشدید نا اطمینانی و شکل‌گیری انتظارات تورمی، اشاره نمود. لازم به ذکر است رییس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا ضمن اعلام خروج این کشور از توافق برجام در تاریخ ۱۸ اردیبهشت‌ماه، سند بازگشت تحریم­های ایران در دو بازه زمانی ۹۰ و ۱۸۰ روزه را امضا کرد که بر اساس آن در پایان دوره ۱۸۰ روزه (۱۳ آبان ماه ۱۳۹۷) بخش­های بانکی و بیمه­ای، صنعت نفت و بخش انرژی، صنایع هواپیمایی، کشتی­رانی و کشتی­سازی و خدمات بندری، اتومبیل­سازی و قطعات اتومبیل، خریدوفروش طلا و فلزات گران­بها، فلزات خام یا نیمه‌خام مانند آلومینیوم و آهن، زغال‌سنگ تحریم خواهد شد.

آمار تجارت خارجی کشور در سال‌های اخیر بیانگر آن است که در شرایط فعلی، آسیب­پذیری اقتصاد در این حوزه نسبت به دور گذشته تحریم‌ها کمتر شده است. در سال ۱۳۹۰ مجموع صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات کشور معادل ۵/۳۸ میلیارد دلار بود (به قیمت ثابت سال ۱۳۹۶) که حدود ۲۳ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌داد. امّا در سال ۱۳۹۶، باوجود افت قیمت بسیاری از اقلام صادراتی، مجموع صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات کشور به ۷/۴۲ میلیارد دلار رسیده که ۳/۳۹ درصد از کل صادرات کشور است. یعنی سهم صادرات غیرنفتی از درآمدهای ارزی کشور طی این سال‌ها نزدیک به دو برابر شده است. این همان هدفی است که اقتصاد مقاومتی دنبال می­کند و یکی از دستاوردهای بزرگ این دولت در حوزه تجارت خارجی است.

در بخش واردات آسیب­پذیری اقتصاد در طول سال­های اخیر کاهش‌یافته است. کل واردات کشور در سال ۱۳۹۰ حدود ۱۰۶ میلیارد دلار بود (به قیمت ثابت سال ۱۳۹۶) که در سال ۱۳۹۶ به حدود ۹۲ میلیارد دلار کاهش‌یافته است. این در حالی است که سطح تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۰، حدود ۹ درصد افزایش‌یافته است. این بدان معنی است که در سال ۱۳۹۶ در مقایسه با سال ۱۳۹۰، با استفاده بیشتر از ظرفیت‌های داخلی، اقتصاد کشور ۹ درصد تولید ناخالص داخلی بیشتر را با حدود ۵/۱۲ درصد واردات کمتر محقق کرده است. این شواهد نشان می‌دهد که آسیب­پذیری اقتصاد کشور هم در حوزه واردات و هم در حوزه صادرات نسبت به گذشته کاهش‌یافته است و یقیناً اگر شرایط گذشته همچنان در حوزه­ تجارت خارجی کشور وجود داشت، جهش قیمت ارز می­توانست به‌مراتب بالاتر باشد.

در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها به‌طور گسترده دولت را متهم به نقش داشتن در افزایش انفجاری نرخ ارز کرده‎اند. آن‎ها متوجه نیستند که هزینه‎های احتمالی چنین اقدامی به‌مراتب برای دولت بیش از منافع آن بوده است، به‌طوری‌که هیچ عقل سلیمی چنین اقدامی نخواهد کرد. اگر دولت به دنبال افزایش نرخ ارز بود، در ماه‎های گذشته به‌طورجدی با این اتفاق مقابله نمی‎کرد. به‎علاوه اگر واقع‌نگرتر باشیم خسارات نوسانات بازار ارز برای دولت به‎مراتب بیشتر بوده است. این نوسانات به خارج شدن بخشی از سرمایه بخش خصوصی در گردش منجر شد که می‌توانست به تولید بیانجامد و محرکی برای رونق اقتصادی کشور باشد.

۱. اهم اقدامات صورت گرفته درزمینه ارز

· دولت به‌منظور جلوگیری از التهابات اخیر و با توجه به این‌که نقل‌وانتقالات ارز از فرایند طبیعی مکانیم بازار خارج‌شده بود، چاره‎ای جز دخالت قاطع در بازار نداشت. این تصمیم با توجه به خروج غیرمنطقی ارز از کشور و تقاضای غیرواقعی ایجادشده در این بازار اتخاذ شد. دولت به‌هیچ‌عنوان با تک‌نرخی بودن ارز و تعیین آن بر اساس مکانیزم بازار مخالف نیست و بازار ثانویه ارز به این منظور ایجاد شد. همچنین نرخ پیشنهادی به‌هیچ‌عنوان نباید به‌عنوان یک نرخ دستوری ثابت قلمداد شود. دولت مصمم است به سمت تک‌نرخی شدن ارز بر اساس مکانیزم بازار حرکت کند.

· در چارچوب سیاست‌های جدید ارزی، تأمین ارز برای گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات (وصولی) اسنادی و انجام حواله ارزی به‌منظور واردات کالاهای اولویت اول، حسب ثبت سفارش صادره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به نرخ اعلامی از سوی بانک مرکزی امکان‌پذیر خواهد بود و برای واردات سایر کالاها (اولویت دوم حسب ثبت سفارش صادره) از طریق بازار دوم ارز در سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) صورت می‌پذیرد. نرخ دلار مبنا در واردات کالاهای اولویت اول نرخ ۴۲۰۰۰ ریال است که تا پایان سال بدون تغییر خواهد بود. به‌علاوه مقررات لازم در رابطه با پاسخگویی به ارز موردنیاز بیماران (جهت درمان خارج کشور) و دانشجویان جهت اجرا ابلاغ‌شده است.

· عرضه گسترده ارز در بازار برای پوشش تقاضاهای مختلف

· حذف بسیاری از ردیف‌های دریافت ارز مبادله‌ای و محدود شدن ارز دولتی به کالاهای اساسی

· سهمیه‌بندی اختصاص ارز و مشروط کردن تخصیص ارز به دریافت مدارک و مستندات قانونی

· برگزاری چندین مرحله حراج سکه در بانک کارگشایی به‌منظور تأمین نیاز مردم

· افزایش عوارض خروج از کشور به‌منظور جلوگیری از خروج سرمایه

· انتشار اوراق گواهی ۲۰ درصدی به‌منظور جذب نقدینگی سرگردان

· اجرای پیمان‌سپاری ارزی

· یکسان‌سازی نرخ ارز

· تأمین ارز موردنیاز واردکنندگان کالاهای مختلف به‌ویژه کالاهای اساسی

· محدود نمودن ارز مسافری و جلوگیری از فروش ارز مسافری در داخل

· اعلام ممنوعیت خریدوفروش ارز

· پیش‌فروش گسترده سکه به‌منظور پوشش تقاضا و جذب نقدینگی در دست مردم

· راه‌اندازی سامانه نیما به‌منظور تامین نیازها و نظارت بر کلیه نقل و انتقالات ارزی

· جذاب نمودن سایر بازارها از جمله بورس از طریق عرضه اولیه سهام بسیاری از شرکت­ها

· راه اندازی بازار ثانویه ارزی و الزام صادرکنندگان غیرنفتی به ارائه ارز در این بازار

۲. مهم‌ترین دلایل استمرار مشکلات حوزه ارز

· تشدید نا اطمینانی ناشی از عدم تصویب لایحه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و احتمال بازگشت ایران به لیست سیاه مبادلات گروه اقدام مالی (FATF)

· افزایش نگرانی‌ها به خاطر نزدیک شدن به اجرای تحریم‌های آمریکا ناشی از خروج این کشور از برجام و درنتیجه گسترش تقاضای سفته‌بازی و ادامه روند افزایش نرخ ارز

· کاهش صادرات نفت ایران از اواسط سال ۹۷

· ایجاد بازار غیررسمی یا تلفنی برای فروش ارز با نرخ آزاد

· افزایش شکاف بین نرخ ارز رسمی و نرخ بازاری و افزایش انگیزه فساد

· افزایش شدید ثبت سفارش و تقاضا برای واردات کالا در سامانه‌های گمرکی

· سرازیر شدن بخشی از تقاضا برای واردات کالا و خدمات به بازار ارز غیررسمی

· عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات توسط برخی صادرکنندگان ازجمله پتروشیمی‌ها

بخش دوم سخنرانی در مجلس
روحانی: دی ماه ترامپ را به طمع انداخت/ پشت تریبون‌ها نگویید دچار بحران شده‌ایم

رییس جمهور با بیان این‌که تاریخ تغییر شرایط کشور ۵ دی ۹۶ بود، گفت: حادثه دی‌ماه آقای ترامپ را به طمع انداخت تا که او در اواخر دی‌ماه اعلام کند من در برجام نمی‌مانم.

به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهور، صبح سه‌شنبه در ادامه جلسه پاسخگویی به سوالات نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به ابهامات مطرح شده ازسوی مجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم، اظهار کرد: لازم می‌دانم از همه نمایندگانی که طرح سوال را امضاء کرده‌اند و آنهایی که امروز پشت تریبون مجلس حضور یافتند و نکاتی را مطرح کردند که باید به آنها پاسخ داده شود سپاسگزاری کنم.

وی همچنین از وزرای مربوطه کابینه دولت درخواست کرد که در زمینه‌ی پنج پرسش نمایندگان مجلس و نکاتی که حین طرح آنها مطرح شد توضیحات لازم را به نمایندگان مجلس و مردم ارائه دهند.

رییس جمهوری در ادامه با طرح این پرسش که نکته اساسی شرایط امروز کشور این است که وضعیت کشور چرا اینگونه شد، خاطر نشان کرد: کشوری که در حال حرکت در مسیر کاملا آرام بود و زمانی هم که ترامپ روی کار آمده بود و به منطقه خلیج فارس سفر کرده بود، مردم در ایام انتخابات ریاست جمهوری حماسه‌ای بزرگ آفریدند و ضربه محکمی به او و کشورهای کوچکی که دور او جمع شده بودند زدند، اما چه شد که جو یک مرتبه تغییر کرد.

روحانی با بیان این‌که تاریخ این تغییر پنجم دی‌ماه سال ۱۳۹۶ است، ادامه داد: هر کس تاریخ دیگری برای این تغییر اعلام کند به اعتقاد من آدرس غلطی به مردم داده است. پنجم دی‌ماه سال ۱۳۹۶ بود که مردم ناگهان دیدند عده‌ای در خیابان‌ها آمده‌اند و شعار می‌دهند و این شعارها کم‌کم تبدیل به شعارهایی هنجارشکنانه و غیرقابل قبول برای همه شد.

وی با بیان این‌که در این زمان مردم دچار حیرت شدند، خاطر نشان کرد: درست است که بعد از آن مردم در راهپیمایی‌های خود پاسخ قاطع به این شعارها دادند، اما در عین حال این حادثه یک حادثه کم‌نظیری بود و در سال‌های گذشته ما چنین حادثه‌ای نداشتیم. حادثه دی‌ماه آقای ترامپ را به طمع انداخت تا که او در اواخر دی‌ماه اعلام کند من در برجام نمی‌مانم مگر آنکه اروپا و دیگران با من راجع به منطقه و مساله‌ی موشک همراه شوند و اگر همراه نشوند یکجانبه از برجام خارج می‌شوم.

رییس جمهوری گفت: بعد از این تهدید مشاهده می‌کنیم که با آن ناآرامی‌های داخل و تهدیدات بیرون مردم نگران شدند.

روحانی با تاکید بر این‌که تخریب خرابی می‌آورد، اظهار کرد: بدانید سیاه‌نمایی زندگی مردم را به سمت سیاهی می‌برد؛ فقط کلام، اجتماع و شعار در گوشه و کنار نیست؛ البته اگر شعارها فقط علیه فردی علیه حسن روحانی باشد اهمیتی ندارد، چرا که او یک نوکر از نوکران مردم و یکی از سربازان است، من دلم برای اینها نمی‌سوزد؛ من اگر تهدید به ترور شوم برایم مهم نیست بلکه آرزوی همه ماست که این آینده را داشته باشیم، اما در عین حال چه شد که عده‌ای جرات کردند که رییس جمهور ملت را تهدید به مرگ کند.

وی با بیان این‌که علت این تهدید آن بود که به غلط احساس کردند بین قوای مختلف فاصله است، ادامه داد: اگر ما وحدت و اتحاد یکپارچه داشته باشیم، فیضیه مرکز انقلاب تبدیل به جایی نمی‌شود که عده‌ای آب به آسیاب دشمن بریزند؛ ما باید با هم متحد شویم و همه دست به دست هم دهیم و همه پشت سر رهبری حرکت کنیم.

رییس جمهوری خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: شما می‌گویند که چرا قیمت ارز بالا رفت و چرا همه جای برجام اجرا نشد؛ ما قبول داریم که طرف ما در برجام تخلفاتی انجام داده به ویژه آمریکایی‌ها و هیچ شکی در این زمینه نداریم و این موضوع را بارها اعلام کرده‌ایم، اما بیاییم همه منصفانه قضاوت کنیم؛ اگر برجام هیچ بود دیگر امروز چه غصه‌ای داریم و چه مشکلی وجود دارد؟ عدم که ترس ندارد.

روحانی ادامه داد: برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفته‌اند که هیچ شرکتی بعد از برجام به ایران نیامده است؛ پس چرا امروز به دنبال علت خروج آنها هستید؟ شما که می‌گویید هیچ هواپیمایی به کشور نیامده و تنها هواپیمای کاغذی وارد کشور شده است؛ حالا چرا می‌گویید هواپیما به کشور نمی‌آید. این نمایندگان اعلام کردند که چرا برجام هیچ رابطی بانکی را درست نکرد و حتی وقتی اعلام کردیم سوئیفت برقرار شده ناچار شدیم خبرنگاران را به بانک مرکزی ببریم و آنها با چشم خود از این موضوع مطمئن شوند.

وی خاطر نشان کرد: حتی فردی که متخصص امور بانکی بود اعلام کرده بود که هر اتفاقی بیفتد امکان ندارد سوئیفت متصل شود، اما این اتفاق افتاد.

رییس جمهوری همچنین خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: شما می‌گویید آیا در برجام به ۱۰۰ درصد اهداف رسیده‌ایم؟ من به شما می‌گویم در برخی زمینه‌ها به ۱۰۰ درصد اهداف دست یافته‌ایم و در برخی زمینه‌ها به کمتر از این میزان دست یافتیم، اما در بسیاری از زمینه‌ها به ۱۰۰ درصد اهداف دست یافته‌ایم.

روحانی گفت: PMD موضوعی بود که تمام کارشناسان می‌گفتند از محالات است که بتوانیم آن را حل کنیم، اما موضوع PMD حل و تمام شده است. قطعنامه‌ها علیه ایران تمام شده است و تحریم‌های نظامی بلندمدت تبدیل به تحریم‌های پنج ساله شد و ۲.۵ سال دیگر این تحریم‌ها تمام می‌شود.

وی ادامه داد: در زمینه‌ی اقتصادی گام‌های بسیاری برداشته شد اگرچه گام‌هایی نیز برداشته نشد که عمدتا از تخلفات آمریکا بود.

رییس جمهوری تصریح کرد: مردم باید نسبت به آینده خود آرامش داشته باشند. برخی از نمایندگان می‌فرمایند وضعیت زندگی مردم مطلوب نیست و آنها ناراحت هستند؛ این حرف کاملا درست است اما من از آنها می‌پرسم که دولت یازدهم برای رفاه مردم کاری نکرده است؟ آیا اگر تورم در طول چهار سال در مجموع حدود شصت و چند درصد شد حقوق کارمندان متناسب افزایش پیدا نکرد.

رئیس جمهور در ادامه گفت: من می‌خواهم در اینجا محضر ملت ایران و نمایندگان بسیار عزیز عرض کنم در انتخابات ۹۲ و ۹۶ قول دادم که راه من راه اعتدال است. ملت ایران با تندروی به جایی نمی‌رسد. چه تندروی از سمت راست باشد و چه چپ. راهی جز اعتدال و دوستی نداریم. اشکالی ندارد مخالف دولت باشیم. اما برای منافع ملی باید کنار هم باشیم.

وی خطاب به نمایندگان گفت: همه یک بار دیگر اصل ۴۰ قانون اساسی را بخوانیم. در اجرای حقوق به عنوان اینکه قانون اساسی حقی به ما داده است توجه کنیم. نمی‌توانیم به منافع ملی لطمه بزنیم. مجلس قوه قضاییه و دولت همه باید به اصل چهل قانون اساسی توجه کنند.

روحانی خاطر نشان کرد: سوال از رئیس جمهور واستیضاح نماینده حق شماست. مهم این است که همه دست به دست هم بدهیم. مردم از شما نمی‌خواهند از من سوال کنید و من آمار و ارقام ارائه کنند. از من و تو بهتر می‌دانند که وضعیت چگونه است. وقتی سوار تاکسی و اتوبوس می‌شوند، وقتی وارد مغازه می‌شوند وضعیت را می‌بینند. می‌شود با درمان موقت یک ماهه کاری انجام داد اما مردم نمی‌خواهند به قبل برگردند. مردم درمان واقعی می‌خواهند. اگر همه کنار هم باشیم حتما از مشکلات عبور می‌کنیم.

وی با انتقاد از کسانی که از طریق تریبون‌ها شرایط را بحرانی نشان می‌دهند، گفت: پشت تریبون‌ها نگویید دچار بحران شده‌ایم والله دچار بحران نیستیم ما در مرحله آسیب هستیم و برخی مواقع مورد تهدید قرار می‌گیریم اما دچار بحران نیستیم همه مواردی که در سوالات گفتید بی مشکل نیست. اما با همکاری هم حل می‌شود.

رئیس جمهور تاکید کرد: من به شما و ملت قول می‌دهم هیچ کاری بدون نظر جمعی انجام ندهم. در موضوعاتی نظر صد در صدی داشتم اما وقتی وارد جلسات شدم و نظرات مختلف را دیدم نظر جمع را قبول کردم.

وی در ادامه یاد آور شد که وزارت صمت و بانک مرکزی از طرف ریاست جمهوری وظیفه دارند تا لیست کسانی که ارز گرفته‌اند و سوء استفاده کرده‌اند را به قوه قضاییه ارائه کنند.

روحانی گفت: شما ممکن است رابطه دولت و مجلس ضعیف است. ممکن است بگویید رابطه وزرای من با شما کم است. خب بیشترش می‌کنیم. والا ما که هر وقت وزیرمان را می‌خواهیم در کمیسیون مجلس است.

لاریجانی در میان صحبت‌های روحانی با خنده گفت: اینجا که نیستند ؛ ببنید کجا می‌روند.

روحانی در پاسخ به او گفت: شما که در کمیسیون‌ها نمی‌روید.

وی سپس افزود: قرار بود هفته دولت شما مهمان ما باشید و جلسه‌ای با نمایندگان داشته باشیم آقای رئیس مجلس زمان را مناسب ندیدند حالا ما شما ما را دعوت کرده‌اید. اگر ما شما را دعوت می‌کردیم شیرینی هم به شما می‌دادیم اما اینجا خبری نیست.

رئیس جمهور از امکان انتخاب راه سومی توسط دولت در حوزه سیاست خارجی خبر داد و گفت: من دیروز با رئیس جمهور فرانسه صحبت می‌کردم و می‌گفتم اگر اروپا شرایط ما را قبول نکند ما راه سومی انتخاب می‌کنیم؛ در آن زمان است که این راه سوم را خدمت شما و مردم اعلام می‌کنیم.

وی با بیان این که مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم قابل حل است از اقدامات دولت در حوزه‌ی کنترل قیمت کالاهای اساسی و افزایش کیفیت کالاها خبر داد.

روحانی سپس به همکاری مردم در حوزه کنترل مصرف برق در تابستان امسال خبر داد و گفت: اگر در حوزه نفت هم صرفه جویی کنید می‌توانید نفت بیشتری صادر کنید. من بار دیگر هم گفته‌ام دوران تحریم در اختیار من و شماست. اگر همه با هم کنار هم باشیم کمبود نخواهیم داشت. مهم این است که مردم بدانند مابا هم اختلاف نداریم.

وی در همین راستا گفت: مردم از آمریکا، تحریم، و تهدیدات خارجی نمی‌ترسند مردم از دعوای بین خودمان می‌ترسند. اگر متعهد باشیم و تمام گروه‌ها، احزاب و نمایندگان و قوا دست در دست هم بدهیم مشکلات و معضلات مردم حل می‌شود.

رئیس جمهور با اشاره به دستور مقام معظم رهبری برای تشکیل شورای هماهنگی اقتصاد میان سه قوا گفت: یکی از علائم تشکیل این شورا این بود که نشان داده شود هر سه قوه با هم تصمیم می‌گیرند. شما برای دلسوزی سوال کردید و من برای وظیفه جواب دادم. اگر نتیجه جلسه امروز این باشد که همدلی ما بیشتر شود اتفاق خوبی افتاده است که در ۴۰ سالگی انقلاب، انقلاب به بلوغ رسیده و اگر اختلافی هم هست برادرانه حرف می‌زنید و جواب می‌شنوید. این بالاترین هدیه در هفته دولت به مردم ایران است.

وی با بیان اینکه راهی جز وحدت و اتحاد برای رسیدن به اهداف کشور نداریم گفت: مردم باید بدانند دولت برای متعادل شدن قیمت‌ها تلاش می‌کند. ما ذخایر ارزی خودمان را بالا می‌بریم صادرات غیر نفتی و غیر میعانات گازی ما ۱۹ درصد افزایش پیدا کرده است. ما ذخایر ارزی را در بانک مرکزی و بانکهای دنیا ذخیره می‌کنیم. کار احتیاطی می‌کنیم. این احتیاط دولت است؛ وگرنه به رئیس بانک مرکزی می‌گفتم مثل پارسال عمل کند و طی دو هفته قیمت ارز به قیمت پارسال می‌رسید. اما ما حق نداریم به ذخایر دست بزنیم. می‌توانیم طلا وارد بازار کنیم اما تا جایی که دستمان باز باشد باید این کارانجام گیرد چرا که طلا پشتوانه اسکناس است.

روحانی در پایان با تشکر از رئیس و نمایندگان مجلس تاکید کرد:‌ باید در مسیر تعادل حرکت کنیم.

در پایان نشست سوال از رییس جمهور رخ داد؛مخالفت با رای‌گیری علنی و با برگه در مجلس

با رای نمایندگان، مجلس با انجام رای‌گیری علنی و با ورقه مخالفت کرد.

علی لاریجانی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس شورای اسلامی در پایان توضیحات رییس‌جمهور در جلسه سوال از رییس‌جمهور، با تشکر از حسن روحانی و هیات همراه، گفت: حال که تشریف بردند چند رای‌گیری درباره پاسخ‌های رییس‌جمهور از مجلس خواهیم داشت.

در همین حین احمد امیرآبادی، عضو هیات رییسه از درخواست ۲۲ نماینده برای انجام رای‌گیری به صورت علنی و با برگه را مطرح کرد که لاریجانی پس از بررسی ماده ۱۲۴ آیین‌نامه داخلی، این درخواست را قانونی و حق نمایندگان دانست و افزود: اگر آقایان اصرار دارند باید صبر کنند تا کارت تهیه و توزیع کنیم.

نماینده مردم قم در مجلس سپس این درخواست را به رای مجلس گذاشت که از ۲۶۹ نماینده حاضر در جلسه با ۱۱۷ رای موافق، ۱۲۶ رای مخالف و ۹ رای ممتنع با این درخواست مخالفت کردند

 

با رای‌گیری درباره پنج سوال از رییس‌جمهور؛نمایندگان تنها از یک پاسخ روحانی قانع‌ شدند

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان طرح پنج سوال از رییس جمهور چهار پاسخ رییس جمهور را قانع‌کننده ندانستند و تنها از پاسخ‌های روحانی درباره استمرار تحریم‌های بانکی قانع شدند.

پنج سوال نمایندگان از رییس‌جمهور در جلسه علنی امروز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی به رای گذاشته شد که نمایندگان مجلس پاسخ رییس جمهور در مورد کنترل قاچاق را با ۱۲۳ رای موافق و ۱۳۸ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموع ۲۷۱ نماینده مجلس شورای اسلامی حاضر قانع‌کننده ندانستند.

در ادامه نمایندگان با ۱۳۷ رای موافق، ۱۳۰ مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۷۱ نماینده حاضر پاسخ‌های رییس جمهور درباره استمرار تحریم‌های بانکی را قانع‌کننده دانستند.

همچنین پاسخ‌های رییس جمهوری درباره کاهش نرخ بیکاری به رای مجلس شورای اسلامی گذاشته شد که نمایندگان با ۷۴ رای موافق، ۱۹۰ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۷۳ نماینده حاضر آن را نیز قانع‌کننده ندانستند.

نمایندگان همچنین پاسخ رییس جمهور در مورد رکود اقتصادی را با ۱۱۶ رای موافق، ۱۵۰ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموع ۲۷۲ نماینده حاضر قانع کننده ندانستند.

پاسخ رییس جمهور درباره افزایش نرخ ارز نیز به رای مجلس شورای اسلامی گذاشته شد که نمایندگان با ۶۸ رای موافق، ۱۹۶ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۷۲ نماینده حاضر این پاسخ‌ها را قانع‌کننده ندانستند.

منبع شفقنا

همچنین انتخاب