صفحه نخست > تازه های کتاب و نشر / اخبار کتاب / مطالب دیگران تازه های کتاب و نشر / حوزه علمیه / مطالب دیگران- سیاسی / نقد و معرفی کتاب / علمی پژوهشی / یادداشت مدیرمسئول > انتخابات از نگاه فقه منتشر شد

انتخابات از نگاه فقه منتشر شد


17 مهر 1394, 21:46. نويسنده: shams


"انتخابات از نگاه فقه" منتشر شد
جدیدترین اثر پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسیِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با عنوان «انتخابات از نگاه فقه» به همت گروه فقه سیاسی این پژوهشکده و به قلم حجت الاسلام والمسلمین روح الله شریعتی منتشر شد.

انتخابات در جامعه امروز به عنوان یکی از رایج ترین شیوه های مشارکت مردم به رسمیت شناخته شده است. عرصه های مختلف آن مانند انتخاب نوع نظام سیاسی، کارگزاران و حاکمان از موارد قابل بررسی در این حوزه به شمار می رود. بیش از یکصد سال از ورود مفاهیم جدید از جمله انتخابات به ایران اسلامی می گذرد و این موضوع جایگاه مهمی در تصمیم گیری های کلان نظام جمهوری اسلامی پیدا کرده است؛ اما تاکنون پژوهش فقهی در خور توجهی در این باره انجام نشده است. از این رو پژوهش حاضر با روش اجتهادی به بررسی فقهی انتخابات در عرصه های مختلف نظام سیاسی اسلام پرداخته است.

سهیم دانستن مردم در حکومت و قایل شدن حق مشارکت برای آنان، از جمله حقوقی است که امروزه برای افراد یک جامعه به رسمیت شناخته می شود و دولت ها علاوه بر هزاران حقوق و وظایفی که در عرصه های مختلف در برابر شهروندان دارند، موظف به شناسایی و رسمیت دادن به این حق و اجرای آن در جامعه می باشند. انتخابات یکی از انواع روش های مختلفی است که برای رسمیت دادن به این امر به کار گرفته می شود. امروزه بسیاری از جوامع دینی و غیر دینی با این روش، مردم را در انتخاب زمامداران سهیم کرده، آنان را ذی حق می دانند. این امر فواید و آثار زیاد و گاه زیان ها و اشکالاتی برای جامعه و حکومت به همراه دارد؛ از جمله فواید و آثار آن عبارت است از پیشگیری از دیکتاتوری حاکمان، افزایش رضایتمندی مردم از حکومت، انتخاب مدیران شایسته، در پیش گرفتن سیاست های مستدل، شفاف و عالمانه و اموری از این نوع. و اشکالات و آسیب هایی از قبیل تأثیرپذیری عامه مردم از تبلیغات و ورود افراد ناکارآمد به عرصه اجرایی، تخریب آن عرصه، سوء استفاده از رأی توده مردم با شانتاژهای تبلیغاتی و روی کار آمدن مدیران بی کفایت و...

نویسنده این اثر گرانقدر در کتاب خود بیان می کند که ورود موضوع انتخابات به ایران در عصر مشروطه انجام گرفت و از آن زمان به بعد، ذهن برخی فقهاء و صاحب نظران اسلامی را به خود مشغول ساخت، به گونه ای که حتی بعضی فقها از همان زمان به دنبال مستندسازی این موضوع برآمدند. این مسئله در انقلاب اسلامی قوت بیشتری گرفت؛ ولی با وجود مجوز کلی فقهاء هنوز مستندات مشروعیت انتخابات از نگاه فقه روشن نشده است. وی توجه به برخی نکات را ضروری می داند: اولاً در جامعه اسلامی ضروری است حکم شرعی موضوعات، به ویژه موضوعات جدید و مبتلابه عموم جامعه تبیین گردد. ثانیاً جامعه اسلامی را نمی توان از دستاوردهای تمدن بشری دور نگه داشت. ثالثاً در منابع اسلامی مستنداتی وجود دارد که مشروعیت انتخابات را می توان از آنها استنباط کرد. رابعاً حکم الهی در انتخابات روشن شود. خامساً با توجه به خاستگاه غیراسلامی این موضوعات، مبانی اسلامی از غیر اسلامی تفکیک گردد. سادساً حدود و دایره شمول انتخابات در جامعه اسلامی با جوامع غیر اسلامی متفاوت است، و این امر باید روشن گردد.

این پژوهش ارزشمند، به دنبال این فرضیه است که می توان برای مشروعیت انتخابات که موضوعی جدید و مبتلابه است، مستنداتی از منابع فقه آورد و با اجتهاد فقهی ثابت کرد که انتخاب کارگزاران و مدیران حکومت از طریق انتخابات و آرای مردم از نگاه فقه مشروع و موجه است. پرسش اصلی این اثر، چیستی حکم فقهی انتخابات در عرصه های مختلف است و اینکه آیا می توان انتخاب مردم را منشأ مشروعیت برای سپردن مدیریت های کلان کشور اسلامی دانست؟ و اینکه مبانی فقهی انتخابات چیست؟ رفراندوم از نگاه فقه، شرائط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان و...

ساختار کتاب:

کتاب حاضر از چهار بخش تشکیل شده است. که در ذیل نگاهی فهرست وار به این بخش ها خواهیم داشت و برای بررسی بیشتر، علاقه مندان به این حوزه را به مطالعه کامل کتاب ارجاع می دهیم که اطلاعات آن در پایان همین گزارش آمده است.

بخش اول: مفاهیم و کلیات( شامل فصل اول: مفاهیم؛ فصل دوم: کلیات)؛

بخش دوم: مبانی فقهی انتخابات( شامل فصل اول: اعتبار رأی اکثریت؛ فصل دوم: شورا و مشورت؛ فصل سوم: بیعت)

بخش سوم: عرصه های انتخابات(شامل فصل اول: همه پرسی یا رفراندوم؛ فصل دوم: انتخاب قانون گذار؛ فصل سوم : انتخاب حاکم)؛

بخش چهارم: مسایل انتخابات(شامل فصل اول: شراط انتخاب کنندگان؛ فصل دوم: شرایط انتخاب شونده؛ فصل سوم: فروعاتی از انتخابات از دیدگاه فقه)

اطلاعات کتاب شناسی:

روح الله شریعتی؛ «انتخابات از نگاه فقه» ؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی(پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی- گروه فقه سیاسی) ؛ چاپ اول؛ پاییز 94 ؛ شمارگان: 1000 ؛ قیمت : 23000 تومان، 391 صفحه .


https://telegram.me/ketabenaab


بازگشت