تازه های کتاب
تازه های انتشارات کتاب ناب
بایسته های فرهنگ
سازمان های فرهنگی
- انتشار گزارش عملکرد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- برگزیدگان و شایستگان تقدیر جایزه کتاب سال
- آغاز زمستانه کتاب از 9 اسفندماه
- برگزاری اختتامیه جایزه کتاب سال 2 اسفند
- انتشار «حکیم پارسا»
- افتتاح سرای فرهنگ و قرآن آیت الله هاشمی رفسنجانی در قم
- همه ناشران در نمایشگاه مجازی امکان حضور دارند
مسائل نظری
حوزه علمیه
دانشگاه
- طب اسلامی عنوانی برگرفته از میراث روایی و یا اصطلاحی تازه
- بحران کرونا و کشمکش های علم و دین
- فتوای معیار در تدوین قانون
- استاد سید احمد مددی: رساله ذهبیه با ساده لوحی وارد اسانید شیعه شد
- برابری دیه زن و مرد؛ منابع تأمین مابهالتفاوت و دلایل مشروعیت
- شورای نگهبان میتواند وارد عرصه نظامسازی شود
- راهبردهای پیشبردِ تشیع
- رتبهبندی علمی دانشگاهها، پژوهشگاهها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به حوزه علمیه قم
- انتصاب ریاست نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها
- ۱۳ دانشگاه ایرانی در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا
- ضرورت پردازش دادههای علمی و کتابخانهای
- دکتر محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد
- کنگره بین المللی توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی با تکیه بر اندیشه های آیت الله جوادی آملی
- معلمی خلیق و پرتلاش، به یاد مرحوم دکترمحمدکاظم خواجوایان، سیدمحمدکاظم شمس
علمی آموزشی
علمی پژوهشی
هنر
- شیوه استنباط فقهی آیتالله بروجردی
- امام خمینی (ره) به هیچ وجه مباحث فلسفی را داخل فقه نمیکرد
- بحران کرونا و کشمکش های علم و دین
- آثار منفی تعطیل کردن تفکر فلسفی
- دانشگاه باید به دانشگاه مهارت محور تبدیل شود
- سعی کردیم هرگز از دولتها کمکی نگیریم
- حاکمیت نگاههای مردانه در برنامهریزی برای حوزههای علمیه خواهران
اخبار و مسائل کتاب
نقد و معرفی کتاب
-
انتشار گزارش عملکرد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
-
برگزیدگان و شایستگان تقدیر جایزه کتاب سال
-
نگاهی به نشر آثار شیعی
-
انتصاب مدیران کل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی و دفتر مطالعات و برنامهریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
-
تمدید مهلت ارسال اثر به نوزدهمین جشنواره کتاب و رسانه
-
وزارت آموزش و پرورش به منتقدان تغییر برخی کتابهای درسی پاسخ داد
-
آغاز فعالیت رسمی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران
اقتصاد
اجتماعی
-
طرح اصلاح قیمت بنزین می توانست بهتر از این اجرا شود
-
خواستار استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه هستیم
-
در عرصه جنگ اقتصادی، به طور قاطع دشمن را عقب می زنیم
-
دولت خسته نیست
-
فعالیت 11 هزار و ۹۰۰ رسانه دارای مجوز در کشور
-
افرادی که نفوذ پیدا می کنند داغترین شعارهای حاکمیتی را میدهند
-
قوه مجریه میاندار و عهده دار وظیفه سنگین اداره کشور است
تاریخ انتشار: 1392-07-23 - 20:04
دانشنامه، شاخصه تمدن/سيد محمود صادقی
نگارش دانشنامه (که در گذشته محصولي فردي به حساب مي آمد)، خود به دانشي تخصصي مبدل گشته، کرسي هاي تحقيق و تدريس را در مرکز علمي جهان به خود اختصاص دهد؛ به گونه اي که علم مدرن، خود را نياز مند سازماني […]
نگارش دانشنامه (که در گذشته محصولي فردي به حساب مي آمد)، خود به دانشي تخصصي مبدل گشته، کرسي هاي تحقيق و تدريس را در مرکز علمي جهان به خود اختصاص دهد؛ به گونه اي که علم مدرن، خود را نياز مند سازماني براي تنظيم و تدوين دانشنامه معرفي مي کند
شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)،حجت الاسلام سيد محمود صادقی در یادداشتی با عنوان «دانشنامه، شاخصه تمدن» که آن را در اختیار شفقنا قرار داده آورده است:
1. اختراع خط و تدوين حروف را بايد مهم ترين رويداد در عرصه دانش بشري دانست. نوشتن، افزون بر ثبت، نگهداري و انتقال ايده ها و دانش ها، موجب تغيير رويکرد بشر در مواجهه با دانش گرديد، چراکه تا آن روزگار دانش، اصالت خود را در انتقال داده هاي شفاهي مي ديد و اختراع خط، با تحول در اين انديشه انساني، علوم را از محدوده تنگ زمان رها کرده، در گستره بي زمان تاريخ منتشر ساخت.
تنظيم و تدوين دانش هاي نگارش يافته مزبور و گرد آوري و سامان دادن به آن، دانشمندان هر عصر را به صاحبان مجموعه هايي گرانقدر از کتب ارزشمند علمي مبدل ساخت؛ به گونه اي که امروزه مي توان اين عالمان و انديشوران را شناسنامه زنده و پوياي عصر خود ناميد.
انتقال دانش از يک عصر به عصر ديگر، در پرتو نگارش کتب علمي، پديده اي نوظهور بود که دانشمندان سده هاي مياني را با انبوهي از دانش ها و آگاهي ها در زمينه هاي مختلف مواجه مي ساخت و همين امر نيز نظم و سامان دادن به اين مجموعه عظيم پراکنده را به نيازي ضروري در عرصه دانش مبدل مي ساخت.
تدوين و نگارش دانشنامه ها را بايد پاسخي به اين نياز اساسي انسان در عرصه دانش معرفي کرد که اگر چه پشتوانه تاريخي محکم و استواري در پس خود دارد (برخي ارسطو را پدر دانشنامه نويسي مي دانند)؛ ليکن در سده هاي مياني تاريخ (از زمان فراسيس بيکن)، در اثر گسترش روز افزون دانش بشر، به شکل امروزي آن آغاز گرديد و البته همچنان ادامه دارد.
2. «دانشنامه» که معادل يا ترجمه فارسي واژه عربي «دايره المعارف» و واژه انگليسي «Encyclopedia» است، مجموعه اي گسترده از نوشته ها و مقالاتي است که به توصيف و تشريح موضوعات مختلف يک علم مي پردازد. اين پديده علمي، اگرچه به بياني که گذشت، در سير دانش بشري سابقه اي بس طولاني دارد؛ ليکن همراه با رشد دانش بشري، بسط يافته و در طي حرکت تکاملي خود، امتيازات بي نظيري را به خود اختصاص داده است.
اين رشد روز افزون موجب شده است که نگارش دانشنامه (که در گذشته محصولي فردي به حساب مي آمد)، خود به دانشي تخصصي مبدل گشته، کرسي هاي تحقيق و تدريس را در مرکز علمي جهان به خود اختصاص دهد؛ به گونه اي که علم مدرن، خود را نياز مند سازماني براي تنظيم و تدوين دانشنامه معرفي مي کند، چراکه گسترش علوم، فنون و دانش هاي بشري، و نيز نبود يا کمبود فرصت مطالعه و تحصيل، گرايش به مطالعه دانشنامه ها و دايره المعارف ها را در ميان اقشار مختلف مردم افزايش مي دهد.
3. پايه گذاري و بناي تمدني عظيم و جريان ساز در تاريخ را بايد ويژگي خاص و منحصر به فرد دين اسلام دانست. توجه به دانش بشري، عمق بخشي و گسترش آن در سايه تعليمات وحي، و بازسازي و باز آفريني دانش، شاخصه اصلي اين دين آسماني است. اين ويژگي بنيادي موجب گرديد، پيامبر مکرم اسلام (صلي الله عليه و آله)، در جامه بنيان گذار اين تمدن عظيم، نخستين منادي علم آموزي و فرهيختگي نيز باشد. توجه و تأمل در تاريخ کتابت در مهد تولد اسلام و تلاش چشمگير خاتم پيامبران (صلي الله عليه و آله) در آموزش خط، نشان گر همت ايشان در تغيير نگاه از دانش شفاهي به دانش کتبي و نگارشي است.
ايرانيان را نيز بايد ستون هاي اصلي بناي عظيم تمدن اسلامي نام نهاد؛ به گونه اي که تمدن اسلام تنها در امتزاج با فرهنگ ايراني تلألؤ و درخشش خود را نمايان مي سازد.
دانشنامه نگاري نيز به عنوان شاخصي تمدني، از دير باز در ميان ايرانيان مسلمان رواج داشته است؛ کتاب هايي چون احصاء العلوم (فارابي)، دانشنامه علائي (ابن سينا)، نفايس الفنون (آملي) و... نمونه هايي شاخص از انبوه نوشته هاي دانشمندان اين آب و خاک در اين حيطه است.
4. در ايران معاصر و به خصوص ايران پس از انقلاب اسلامي، همزمان با رشد چشمگير دانش، رويکردي نو به دانش دانشنامه نويسي صورت گرفته است؛ به گونه اي که سازمان هايي مستقل يا تحت حمايت دولت به اين امر اختصاص يافته اند.
حوزه هاي علمي شيعي نيز در تلاش براي بروز رساني و استفاده بهينه از ابزارها و روش هاي روزآمد علمي، تدوين دانشنامه هايي را در علوم مختلف اسلامي در دستور کار خود قرار داده اند. بي شک ارتقاي دانش دانشنامه نويسي در جهت تأمين نياز هاي جامعه علمي ايران، آرماني ارزشمند و اصولي است که تنها با توجه، بررسي، نقد، و تحليل اين فرايند ميسر است.
مطالب مشابه
- به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب وزیر ارشاد به امامان جمعه کشور دانشنامه قرآن و حدیث هدیه کرد
- چاپ نخست کتاب «درآمدي بر دانش مفردات قرآن»
- شماره جدید «کتاب ماه کلیات» با نگاهی ویژه به حامیان نسخ خطی منتشر شد
- حجتالاسلام «ابوالقاسم مقیمی حاجی»، رییس پژوهشکده دانشنامهنگاری دینی مطرح کرد ارایه الگویی عینی زن مسلمان، در قالب «دانشنامه فاطمی»
- انتشار جلد 17 دانشنامه جهان اسلام