انتقادهای آیت الله هادوی تهرانی از شیوه تبلیغات شیعی درگفت وگو با شفقنا؛ متاسفانه جهان، تشیع را از منابع وهابیت می شناسد/ شیعه نیاز به معرفی دارد

یکی از دغدغه‌های مهم جهان تشیع، معرفی شیعه است. اکثر علما و مراکز علمی جهان تشیع، معرفی شیعه اصیل را یک وظیفه مهم و در عین حال حساس می دانند. اما سؤالی که ذهن‌ها را مشغول خود ساخته، این است که با وجود این همه امکانات گسترده رسانه‌ای اعم از رادیو و تلویزیون و رسانه‌های نوشتاری، چگونه معرفی شیعه مغفول مانده است؟! آیت الله مهدی هادوی تهرانی، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) می گوید: درست است که کتاب می نویسیم؛ سایت، مجله، تلویزیون و ابزار داریم و هم اکنون در بسیاری از نقاط شیعه در حال معرفی است ولی چرا اکثر علمای غیر شیعی جهان اسلام اطلاعاتی بسیار کم در مورد شیعه دارند؟

مدرس عالی خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است که نه تنها شیعه در میان علما و عوام مسلمان و غیر مسلمان جهان ناشناخته است بلکه حتی در میان خود شیعیان نیز مکتب تشیع به درستی معرفی نشده است. وی اولین مشکل را در شناخت درست مسأله می داند و می گوید: علی رغم این‌که می‌دانیم شیعه را باید معرفی کنیم ولی نمی‌دانیم کجای مسأله مبهم و کجا ناشناخته است یا برای چه کسی و به چه شکلی ناشناخته است یا اساسا چرا ناشناخته است؟

آیت الله مهدی هادوی تهرانی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری‌های خبری شیعه)، با بیان این‌که نزدیک به بیست سال پیش پاسخگویی به سؤالات دینی را بر روی اینترنت آغاز کرده و زمانی که ایران از طریق شبکه "ERAN" شبکه علمی اروپا "مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضی کاربردی" خطی گرفته بود، از همین طریق به آن مرکز مرتبط شده بود، بیان کرد: هیچ سایت شیعی در آن زمان بر روی اینترنت وجود نداشت. اینترنت بر روی فضای dos  بود و فضای windows هنوز مورد استفاده نبود. همین امر سبب شد که روزنامه گاردین سال 2000 من را به عنوان اولین پاسخگوی سؤالات دینی بر روی اینترنت معرفی کند. این یک افتخار برای تشیع بود، چرا که اولین پاسخگوی سؤالات دینی بر روی فضای اینترنت یک شیعه بود و این مسأله قبل از این‌که سنی‌ها این کار را انجام دهند، اتفاق افتاده بود. با گذشت چند سال  سایت‌های شیعه در کشور ما و نقاط دیگر جهان توسعه پیدا کردند و امروز صدها سایت شیعه مشغول فعالیت هستند.

او با اشاره به این‌که با تمام این پیشرفت‌ها، متأسفانه شیعه آن گونه که باید شناخته و معرفی نشده است، اظهار کرد: این عدم شناخت دارای مراتب است؛ حتی در خود جوامع شیعی هم تشیع دارای ابهامات بسیاری است. تصوراتی که بسیاری از ما شیعیان از تشیع داریم بسیار ناقص است. مثلا ما شیعه را در کنار سایر مذاهب اسلامی قرار می دهیم. این یک تصور نادرست و اشتباه است. شیعه خود اسلام است. هر مقدار که از شیعه فاصله گرفته شود در حقیقت از اسلام فاصله گرفته شده است. شیعه متن اسلام است نه این‌که مذهبی از مذاهب اسلامی باشد. متن اسلام و قرآن همین راه شیعه را ترسیم کرده‌اند. این مطلب مورد غفلت خود شیعیان قرار می گیرد. مثلا توجه نمی شود که مذاهب اهل سنت مثل حنفی، حنبلی و شافعی و ... این‌ها تنها مذهب فقهی و هم‌چون مراجع تقلید هستند. چون آن‌ها قائل به انسداد باب علم و اجتهاد هستند به همین دلیل عموم اهل سنت از این مذاهب تقلید می کنند بنابراین این مذاهب، مذاهب اعتقادی نیستند.

این استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: مهم‌ترین مذاهب اعتقادی در میان سنی‌ها اشاعره و معتزله هستند که معتزله منقرض شده ولی اشاعره هنوز وجود دارند. در واقع مذهب اعتقادی که هم اکنون در مقابل خودمان داریم مذهب اشعری است در مقابل مذهب شیعه که مذهبی عقلی است. هم‌چنین از این نکته نیز نباید غفلت کرد که امامان فقهی اهل سنت از لحاظ عقیدتی شیعه بودند. مثلا ابوحنیفه که خیلی در بین ما نسبت به آن حساسیت وجود دارد، از نظر سیاسی و اعتقادی زیدی است و در قیام زید حامی مالی ایشان بود. منظورم این است که حتی خود شیعه تصوراتی دقیق از تشیع ندارد. این مشکل حتی در سطوح بالا نیز وجود دارد.

آیت الله هادوی تهرانی با اشاره به گستردگی بحث معرفی تشیع و ارتقای معرفت شیعی، گفت: این بحث چه در جوامع شیعی و چه در جوامع غیرشیعی وجود دارد. در میان شیعیان مشکلات جدی داریم. گاهی اوقات بعضی از شیعیان از عقایدی پیروی می کنند که از نظر فقها و علمای شیعه قابل قبول نیست؛ اما متأسفانه بعضی شیعیان به دلیل ناآگاهی از مباحث علمی به چنین کارهایی اعتقاد دارند و آن ها را انجام می دهند. همین اعمال توسط دشمنان ما بزرگ‌نمایی می شود و علیه شیعه از آن استفاده می کنند.

او ادامه داد: مثلا اسب هایی را به اسم ذوالجناح نگهداری می کنند و برای این اسب ها قداستی ویژه قائلند حتی در بعضی مناطق اروپایی شیعیان کارهایی می کنند که از نظر ما مورد قبول نیست. اینها جهالت است. مسایل باید به صورت روشن و دقیق توضیح داده شود تا شیعه ارتقای کیفی پیدا کند. این‌گونه نیست که همه شیعیان در هر نقطه‌ای افکار و عقایدی بر اساس کتب و منابع داشته باشند. جهالت‌هایی دیده می شود که بعضی به دلیل عدم ارتباط با علما پیدا کرده‌اند و بر علما واجب است که این‌ها را مطلع کنند و در این مقطع قطعا رسانه‌ها و اینترنت نقش مهمی دارند.

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: جهان اسلام تصور روشنی از تشیع ندارد خیلی ها اصلا شیعه را نمی‌شناختند و اگر امروز هم می‌شناسند از زاویه‌ی وهابیت است. چون منابعی که معمولا در معرفی تشیع در میان اهل سنت وجود داشته، منابع وهابی بوده است. حتی علمای وهابی هم به منابع ما مراجعه نمی‌کنند چون اطلاعی از ما ندارند.

این استاد حوزه علمیه با بیان خاطره‌ای به شفقنا گفت: آقای ترکی، رییس هیأت سعودی در اجلاس قزاقستان در سال 2006 بود. این اجلاس توسط آقای نظربایوف برگزار می‌شد. من در این اجلاس رییس هیأت ایران بودم. آقای ترکی سر میز صبحانه شروع کرد به مطرح کردن سؤالات فقهی، من هم جواب می‌دادم. بعد از یک مدتی گفت: شما مطمئن هستید که تقیه نمی‌کنید؟ او چنین تصوری داشت که تقیه یعنی دروغ گفتن. آن‌ها فکر می‌کنند ما شیعیان دروغ می‌گوییم. اگر نماز می خوانیم اصلا نماز نمی خوانیم. فقط نزد این‌ها نماز می‌خوانیم یا فقط نزد این‌ها روزه می‌گیریم. بعضی از اهل سنت و علمای بزرگ اهل سنت فکر می کنند هر چیزی می گوییم دروغ است و نه نماز می‌خوانیم و نه روزه می‌گیریم. آقای ترکی به من گفت تقیه نمی‌کنی؟ گفتم: از چه بابت؟! گفت: این فتوایی که می‌گویید تمام فتاوای ماست. من گفتم خیر این‌ها فتاوای ماست. ما و شما در فتوا در بیش از نود درصد مشترک هستیم و درصد کمی اختلاف داریم.

آیت الله هادوی تهرانی با بیان خاطره‌ای دیگر اظهار کرد: سال گذشته من در سودان بودم با رییس هیأت علمای سودان صحبتی شد و به ایشان همین جلمه را گفتم. گفتم ما و شما در نود درصد مسایل فقهی مشترک هستیم و درصد کمی از مسایل است که ما با هم اختلاف داریم. اخیرا ایشان فتوا داده در سودان به وجوب اتحاد شیعه و سنی. به شکل رسمی هم این فتوا را داده است. ایشان عالم بسیار برجسته‌ای در میان اهل سنت است. در جهان اهل تسنن بعضی ایشان را بدیلی برای قرضاوی مطرح می‌کنند. او در مصاحبه‌ای گفته بود: بعضی از علمای شیعه به من گفتند که ما در بیش از نود درصد مسایل با هم مشترک هستیم. یعنی مستند ایشان همان جمله‌ای بود که من گفتم. یعنی علمای سنی به منابع ما مراجعه نمی‌کنند. این‌ها نمی دانند که ما چقدر کتاب داریم. بسیاری از منابع ما به زبان عربی است ولی در جهان عرب هم علما باز منابع ما را نمی‌شناسند.

این استاد حوزه علمیه خاطره‌ای دیگر را بیان کرد و گفت: من در مراکش در یک اجلاسی بودم تحت عنوان اسلام و مسایل روز. در آن اجلاس یکی از علمای مصر به نام آقای دکتر امام که در انقلاب مصر نیز از فعالان بود و هم اکنون نیز مشاور شیخ الازهر هم هست، در آن اجلاس همراه ما بود. در یک مناسبتی با آقای محمد سعید رمضان البوطی (از علمای معروف سوریه) صحبت می‌کردیم. من به پسر آقای رمضان البوطی گفتم کاری که شیعه در علم اصول فقه انجام داده است و کتبی که در این زمینه نوشته و مباحثی که در این موضوع مطرح کرده از کل آن چیزی که تمام مذاهب اسلامی در زمینه اصول فقه انجام دادند بیشتر است. ایشان تعجب کرد و گفت مگر چنین چیزی ممکن است؟! آقای دکتر امام که استاد دانشگاه اسکندریه هم هست، گفت: من کتابخانه‌ای دارم که سعی می‌کنم تمام آثار اصولی شیعه را در آن جمع‌آوری کنم، ایشان راست می گوید. تعداد کتاب های شیعه در اصول فقه از تعداد کتاب های تمام مذاهب اسلامی در اصول فقه بیشتر است. منظورم این است که نسبت به مسایل علمی شیعه، حتی علمای منصف اهل سنت نیز از آن بی خبر هستند.

او در ادامه گفت و گو با شفقنا افزود: من نزد یکی از مشایخ مکه که بیست سال هم حاکم شرع آنجا بوده، رفتم. ایشان سوال کرد که شما چه می‌کنید؟ گفتم تدریس. گفت: چه چیزی تدریس می‌کنید؟ گفتم مباحث جزایی اسلام. چون این شخصیت قاضی و حاکم شرع بود برایش جالب شد. شروع کرد به سؤال کردن که مثلا شیعه در فلان زمینه مجازات را چه می‌داند و من هم جواب می‌دادم و صبحت ادامه داشت. بعد گفت این که همه با ما مشترک است. گفتم: بله ما در جزا با هم منطبق هستیم. اساسا ما در جزا تقریبا اختلافی با هم نداریم. چرا که اختلافی که ما با آنها داریم از نوع اختلافاتی است که در داخل خود مذهب شیعه یا اهل سنت هم دیده می‌شود.

آیت الله هادوی تهرانی گفت: متأسفانه علی رغم این همه ابزار ارتباطی نوین که امروزه موجود هست، یک جهالتی نسبت به شیعه وجود دارد. این صحبتی که من می‌کنم برای انسان‌های نسل گذشته نیست بلکه صحبت انسان‌های امروزی است. آقای ترکی رییس رابطه العالم اسلامی است. این سازمان بزرگ‌ترین سازمان فرهنگی عربستان است که در تمام دنیا فعالیت فرهنگی دارد. این آدم با این موقعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اطلاعاتی از مذهب شیعه ندارد. سایرین هم همین شکل هستند.

او ادامه داد: من یک زمانی به همراه رییس جماعت علمای اندونزی، در اجلاسی سخنرانی داشتم. بعد از سخن‌رانی صحبتی با هم کردیم. متوجه شدم ایشان اطلاعاتی از شیعه ندارد. حتی علمای سطح بالای اهل سنت هم شیعه را نمی‌شناسند. حالا مردم عادی که اصلا تصوری از ما ندارند. مردم عادی آن چیزی که از ما می‌دانند در چهار تا مجله یا سایت یا کتاب وهابی خلاصه می‌شود.

مدرس عالی خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان این‌که هم اکنون وهابی‌ها، شیعه را بیشتر از ما معرفی می کنند، اظهار کرد: البته خوشبختانه گاهی اوقات این معرفی برای ما بد نشده است، چرا که تصویری که از شیعه معرفی و ارائه می‌دهند، بسیار غیر واقعی است. این تصویر غیرواقعی که توسط وهابیت از شیعه ارائه شده، توجه مردم را بیشتر به تشیع  جلب می‌کند. لذا بعضی برای تحقیق درباره شیعه بیشتر تشویق شدند و هرچقدر بیشتر می فهمیدند بیشتر جلب تشیع می‌شدند. بسیاری از کسانی را که شیعه شده‌اند، ما شیعه نکرده‌ایم. این‌ها را وهابی ها شیعه کردند. وهابی‌ها بحث تشیع را مطرح کردند و اینها متوجه تشیع و شیعه شدند.

او با اشاره به این‌که بسیاری از شیعیان دنیا بر اساس تبلیغات وهابیت جذب تشیع شدند، گفت: آن‌ها باعث شدند که مردم حساس و کنجکاو شوند و در نهایت این‌ها جذب تشیع شدند. بسیاری از شیعیانی که جدیدا شیعه شده‌اند، در ابتدا مسیحی بودند. سپس مسلمان و در مرحله بعد شیعه شدند. خیلی از آن‌ها این موضوع را به من گفتند که وقتی ما مسلمان شدیم نمی دانستیم مذاهب وجود دارند. فکر می‌کردیم اسلام و مسلمانی همان چیزی است که الان هستیم. بعد از یک مدت که فهمیدیم مسلمانی مذاهب مختلفی دارد، در مورد مذاهب تحقیق کردیم.

آیت الله هادوی تهرانی ادامه داد: آقای احمد حنیف از فعالان شیعه آمریکا و کانادا می گفت رفتم مراکز علمی کانادا از جمله دانشگاه مک‌گیل. هر گونه مطلبی در مورد مذاهب اسلامی بود به جز مذهب شیعه. رفتم به مسوولان گفتم از مذهب شیعه منبع به من بدهید. گفتند مذهب شیعه مذهبی منحرف است و شیعیان در حقیقت مسلمان نیستند. شما با این مذهب چه کاری دارید؟ بروید به دنبال مذاهب دیگر. گفتم: هرچه که هست بالأخره باید بدانم. رفتم از جاهای دیگر پیدا کردم. نتیجه آن شد که در نهایت آقای احمد نحیف آمد در قم سال‌ها درس خواند و الان جزو مبلغان ماست.

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: در خیلی جاها منبعی برای شیعه یا وجود ندارد یا اگر هم هست منابع وهابی است. یکی از دوستان نقل می‌کرد در یکی از دانشگاه‌های معروف انگلستان رفتم دنبال منابع تشیع و انقلاب اسلامی، دیدم این‌ها را در کتاب‌خانه در بخش تروریسم گذاشتند یعنی در طبقه‌بندی کتابخانه یک بخشی به اسم بخش تروریسم وجود دارد که در آنجا منابع شیعه و انقلاب اسلامی را گذاشتند. از ابتدا که محقق رجوع می‌کند با یک پیش‌داوری مواجه می‌شود. از اول یک تابلو تروریسم آن بالا زدند که این‌ها که کتاب‌هایشان در اینجا هست تروریست هستند. این در یک دانشگاه یعنی یک مرکز علمی که ظاهرا برخوردی غیر سیاسی و علمی دارد رخ داده نه در یک مرکز سیاسی.

او با ذکر خاطره‌ای از پارلمان جهانی ادیان در سال 2004 در بارسلونای اسپانیا گفت: این اجلاس، بزرگ‌ترین اجلاسی بود که من شرکت کردم. شاید نزدیک به 9 هزار نفر شرکت‌کننده از تمام ادیان در آن حضور داشت. برجسته‌ترین شخصیت‌های تمام ادیان در این اجلاس حضور داشتند. اجلاسی فوق العاده بزرگ بود. هم‌زمان بیست جلسه تشکیل می شد. از جلسات پنجاه نفری تا جلسات چند هزار نفری! همه شرکت‌کننده‌ها از ماه‌ها قبل برنامه‌هایشان را داده بودند، این برنامه ها در کتابچه‌ای پانصد صفحه‌ای، نوشته شده بود، در کتابچه مشخص بود که هر مجموعه ای کجا و چه ساعتی سخنرانی دارد.

آیت الله هادوی تهرانی ادامه داد: طبق معمول همیشه، ما دیر مطلع و در نتیجه دیر حاضر شدیم. وقتی  به عنوان هیأتی از ایران وارد شدیم، برنامه‌ای نداشتیم به این دلیل که قبلا باید مسوولان ما هماهنگ می کردند و فرصتی ایجاد می‌کردند که البته نکرده بودند. ما گفتیم که بدون برنامه نمی‌شود. در نهایت پس از تلاش‌های بسیار به ما گفتند که شما یک ساعتی فلان جا برنامه دارید. گفتیم برنامه به چه شکلی است؟ گفتند: هر کاری خودتان دلتان می‌خواهد. این سالن در اختیار شماست. سالن بزرگی در اختیار ما بود. به گونه‌ای که جمعیت زیادی باید می‌آمد تا حضور چشم گیر شود. ما ردیف اول نشستیم در حالی که تازه یک ساعت قبل فهمیده بودم چنین برنامه‌ای داریم. در حال برنامه‌ریزی برای چگونگی اجرای برنامه بودم. من تصورم این بود که در نهایت  ده یا پانزده نفر در برنامه ما می‌آیند. چون اطلاع‌رسانی هم نشده بود و هیچ کجا اسم ما نبود. در حالی که دیگران همه تبلیغات کرده بودند به جز ما. وقتی رفتم آنجا و نشستم، دیدم سالن پر از جمعیت است و یک عده‌ای هم ایستاده‌اند. خیلی تعجب کردم! این‌ها اصلا چطور فهمیدند که ما اینجا جلسه داریم؟!

او در ادامه ابراز داشت: جلسه شروع شد، اصل جلسه ما یک ساعت و نیم و در نهایت دو ساعت بود. جلسه تمام شد. مجموعه جمعیت گفتند ما می‌خواهیم ادامه پیدا کند. یک ساعت دیگر نیز جلسه تمدید شد و این یک ساعت هم تمام شد. مسوولان سالن گفتند باید سالن را ترک کنید، ما سالن را برای جلسه بعد لازم داریم و اگر نروید، مجبورهستیم که میکروفن‌ها را خاموش کنیم. جمعیت با ما آمدند در کریدور اجلاس و جلسه ادامه پیدا کرد و یک ساعت دیگر هم در آنجا جلسه داشتیم. یکی از سؤالاتی که همه تقریبا داشتند این بود که شیعه چه هست؟ آیا شیعه یک دین دیگر است؟ چه فرقی دارد با سایر مسلمان ها؟ واقعا در آن اجلاس همه جور آدم از همه جای دنیا آمده بود. واقعا همه می‌خواستند بدانند که حد اقل این شیعه چیست؟ این چیزی که تعریف می کنم برای سال 2004 میلادی است نه چهارصد سال پیش! با این همه امکانات تشیع خیلی خیلی ناشناخته است در ابعاد و لایه‌های مختلف، برای سطوح مختلف از علما و عوام شیعه تا علما و عوام سنی تا مردم غیر مسلمان.

این استاد حوزه علمیه با تأکید بر اینکه شیعه نیاز به معرفی دارد، بیان کرد: درست است که کتاب می‌نویسیم. سایت، مجله، تلویزیون و ابزار داریم و هم اکنون در بسیاری از نقاط شیعه در حال معرفی است، اما با این حال هنوز بسیار کم است. این سؤال پیش می آید که مشکل ما چیست؟ یک مشکل ما این است که ما دقیقا ابعاد مختلف مسأله را نمی شناسیم علی رغم این‌که می‌دانیم شیعه را باید معرفی کنیم ولی نمی‌دانیم کجای مسأله مبهم و کجا ناشناخته است و برای چه کسی و به چه شکلی و چگونه ناشناخته است یا اساسا چرا ناشناخته است؟ این همه منابع و این همه کتاب چرا کسی مراجعه نمی کند؟ آدم‌هایی هستند که توقع نداریم مراجعه نکنند، چراکه اهل تحقیق هستند، ولی چرا مراجعه نمی‌کنند؟

او در ادامه افزود: اگر درست مسأله و نقاط ضعف را بشناسیم و بفهمیم، همین کتاب‌ها، سایت‌ها، تلویزیون و رادیوها، روزنامه و مجله‌هایی که هم اکنون داریم، کمک بسیار خوبی هست. باید این سؤال را از خودمان بپرسیم که این کتاب‌ها، سایت‌ها، تلویزیون و... چرا کارکردی را که باید داشته باشند، ندارند. اول باید مسأله و مشکل را بفهمیم، قبل از این‌که به فکر این باشیم که کتاب جدید بنویسیم یا کار دیگر بکنیم، باید ببینیم این هزاران کتابی که داشتیم چرا نتوانسته اند موق باشند؟

هادوی تهرانی با بیان این‌که در شناخت مسأله هنوز ضعیف هستیم، بیان کرد: وقتی شما دقیق نفهمید که مریضی چیست مثلا چیز ساده‌ایست یا پیچیده است، هر درمانی کنید ممکن است در واقع بیماری را شدیدتر کنید؛ چراکه نمی دانید بیماری چیست؟ ما الان اصل بیماری را می‌دانیم. می‌دانیم شیعه خوب معرفی نشده است ولی چطور و چرا؟ دقیق باید این مسأله را تحلیل کنیم. اگر این کار را بکنیم نتیجه ای به دست می‌آید که کمک می‌کند تا ما از همین امکاناتی که داریم، بتوانیم درست استفاده کنیم.

او ادامه داد: ما الان نمی‌دانیم بیماری چیست ولی می خواهیم داروی جدیدی درست کنیم و بیماری را درمان کنیم. شاید در همین داروهایی که داریم درمان هست ولی چون ما نمی‌دانیم بیماری چیست،  نمی‌دانیم از کدام دارو استفاده کنیم. اگر بدانیم دقیق بیماری چیست می توان مسأله را حل کرد. ما نمی‌دانیم مشکل چیست؟ ممکن است ضعف من در شناخت منابع خودمان باشد مثل دکتری که تمام داروها را نمی‌شناسد. باید میراث موجود خودمان و تمام آن چیزی که از قدیم تولید شده  تا الان مثل سایت‌ها، کتاب‌ها، نشریات و تلویزیون‌هایی را که داریم بشناسیم. مرحله بعد این است که اگر بیماری را درست بشناسیم و میراث موجود را هم بشناسیم، می توانیم خلأها را تشخیص بدهیم و بینیم کجاها کمبود داریم. البته یک زمانی هم هست که دردی وجود دارد که درمان آن در این سایت‌ها و مجلات و ... موجود نیست، خب در آن زمان باید برویم آن سایت و مجله و کتاب را ایجاد کنیم.

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با بیان مشکلی دیگر در خصوص معرفی تشیع گفت: متأسفانه با هم همکاری نمی‌کنیم. این یک مشکل جدی است. یعنی حتی پایگاه شفقنا که نام همکاری‌های شیعه را دارد هنوز با همکاری واقعی فاصله دارد. خودش یک کاری انجام می دهد در کنار کارهای دیگران. این همکاری نیست در واقع سایر سایت های دیگر در این‌جا همکاری نداشتند. البته من اشکالی نمی گیرم. می خواهیم بگویم ما همکاری نمی کنیم. هر کس بر اساس تشخیص خودش عمل می‌کند. باید این نکته توجه کنیم که مجموع امکانات ما در مقایسه با کل جهان خیلی اندک است. بالاترین رقمی که برای شیعه از حیث جمعیت گفته می‌شود و بسیار خوش‌بینانه و شاید بلندپروازانه باشد چیزی در حدود 400 میلیون شیعه است. این  بالاترین رقم است که بسیاری در این رقم شک دارند.

او ادامه داد: اگر ما واقعا 400 میلیون جمعیت داشته باشیم از این تعداد شاید بدون اغراق بیش از نصف توانایی مالی بسیار ضعیفی دارند. به دلایل مختلف، شیعیان در بسیاری از جوامع جزو اقشار ضعیف جامعه هستند. شیعیان پاکستان، هندوستان و... اقشار ضعیف اقتصادی هستند. در بعضی مناطق در شرایط جدید یک فرصت‌هایی برای ایشان ایجاد شده و کمی رشد کرده‌اند. به طور مثال تا چند سال قبل مثلا شیعیان عربستان در شرایط بسیار بد اقتصادی بودند. حالا یک گشایش‌هایی ایجاد شده و شیعه یک فرصتی پیدا کرده و فضایی فراهم شده است.

آیت الله هادوی تهرانی با تأکید بر این‌که توان اقتصادی شیعیان نسبت به همین جمعیت کم بسیار اندک است، به شفقنا گفت: به همان نسبت توان اقتصادی، توان تبلیغاتی هم کم است. می گوییم صدها سایت و کتاب و ماهواره داریم، ولی این را مقایسه کنید با کل سایت‌ها و کانال‌های تلویزیونی و رادیویی که وجود دارد. ما خیلی کم هستیم. با امکانات کم در مقایسه با امکاناتی که سایرین دارند. مثلا بودجه مجمع جهانی اهل بیت (ع) در قیاس با کاری که باید در کل جهان و تمام کشورها انجام دهد بسیار اندک است. به خاطر دارم در یک سالی از سال‌های اخیر،  یکی از دوستان که نماینده ما در دانمارک هست گفت کل بودجه شما برای کل دنیا از بودجه‌ای که عربستان  فقط برای دانمارک که یک کشور کوچک است خرج می کند کمتر است.

او در ادامه افزود: امکانات ما کم است، نه این‌که نمی‌خواهیم اما بیشتر از این نداریم. محدودیت منابع و امکانات داریم. وقتی شما محدودیت و مشکلات گسترده دارید، عقل اقتضا می‌کند که منابع را با دقت هرچه بیشتر مصرف کنید. یعنی دو نفر برای یک کار مشابه دوبار هزینه نکنند. الان شما هزینه می‌کنید. یک آقای دیگر شبیه همین کار را هزینه می‌کند. حالا نه من از آن آقا خبر دارم و نه ایشان از شما. اگر هم خبر داریم کاری به کار هم نداریم. یک مشکل جدی عدم مشارکت واقعی است. نه این‌که با هم دشمن باشیم ولی با هم مشارکت هم نمی‌کنیم.

آیت الله هادوی تهرانی با اشاره به فلسفه پیدایش مجمع جهانی اهل بیت (ع) به شفقنا گفت: هدف و فلسفه مجمع جهانی اهل بیت (ع) این بود که فعالیت شیعه در کل دنیا را سامان‌دهی کند. به عبارت دیگر یک بستری فراهم شود که شیعیان با هم مشارکت کنند تا بر این اساس بتوانیم برای مجموعه شیعه در دنیا یک سامان‌دهی انجام دهیم. چهار پنج سال یک بار یک اجلاس عمومی داریم تمام شخصیت های شیعه را دعوت می کنیم بحث می‌کنیم. ما آنجا چشم انداز بیست ساله برای شیعه طراحی کردیم. البته الان از این بیست سال چیزی حدود هشت سال هم گذشته و دوازده سال مانده است. چقدر پیشرفت کردیم؟! این چشم انداز نوشتن و دعوت کردن هنوز نتوانسته در عمل به جایی برسد! هنوز نتوانستیم از تمام توان علمی شیعه یعنی همه علمای شیعه که هم اکنون در نجف ، قم ، مشهد ، اصفهان یا هر جای دیگر دنیا هستند استفاده کنیم. این مشارکت تا وقتی شکل نگیرد ما نمی توانیم به هدف اصلی خودمان دست پیدا کنیم.

او در ادامه اظهار کرد: دشمنان ما خیلی امکانات بیشتری دارند. به همین دلیل بسیاری از هزینه‌هایی که ما باید بدهیم برای تبلیغات، دشمنان برای تبلیغات می‌دهند. در حقیقت ما به کمک آنها تبلیغ می شویم نه به کمک و امکانات خودمان. آنها یک اقدامی می‌کنند آن اقدام به قصد ضربه زدن به ما بوده ولی آن اقدام خودش باعث می شود که یک عده زیادی به ما توجه کنند.

آیت الله هادوی تهرانی با بیان خاطره ای افزود: یکی از این شیعیانی که در آمریکا بود نامه‌ای نوشته بود برای یکی از مراجع، چندین سال پیش من این نامه را دیدم. نوشته بود، من در مراکز کلیسایی درس خوانده بودم و مبلغ کلیسایی محسوب می شدم. زمانی که عراق به کویت حمله کرد و آمریکایی‌ها آمدند در دفاع از کویت وارد جنگ با عراق شدند در اخبار مدام در مورد جنگ عراق گفته می شد من تازه اسم اسلام را شنیدم. در انتشارات یک کتاب فروشی یک کتاب دیدم نوشته بود اسلام. حال این انتشاراتی که او می‌گفت همان انتشارات پنگوئن بود که آیات شیطانی را نیز چاپ کرده و یک انتشارات صهیونیستی معروف است. به عبارت دیگر معرفی اسلام توسط یک مجموعه صهیونیست! او نوشته بود که این را در یک کتاب فروشی دیدم و توجه من را جلب کرد. در نامه نوشته بود من این کتاب را تورق کردم گفت هر چه تورق کردم، احساس کردم چیزی که سال ها در جستجوی آن بودم و در مراکز کلیسایی آموزش دیدم و نتوانسته بودم پیدا کنم در این کتاب پیدا کردم. این مصدر آشنایی این شخص با اسلام است.

او ادامه داد: ماخیلی جاها اسلام و تشیع را معرفی نکردیم. متاسفانه بهترین منبع شیعه‌شناسی که در زبان انگلیسی وجود دارد توسط یک بهایی نوشته شده است. او در آمریکا خیلی کتاب در مورد اسلام نوشته است. کرسی‌های اسلام شناسی در دنیا به صورت عمده دست صهیونیست‌ها، یهودی‌ها و بهایی‌هاست. کرسی‌های اسلام شناسی را تعداد کمی از مسلمان در  اختیار دارند که از همان تعداد کم تعداد خیلی خیلی کمتری شیعه هستند. یکی از دوستان که برای تدریس شیعه به واتیکان دعوت شده بود، می گفت: کسی که شیعه شناسی را در دانشگاه های واتیکان درس می داده، یک بهایی بوده است. یعنی مراکز شیعه شناسی هم در اختیار ما نیست. این برمی‌گردد به این نکته که ما نمی‌دانیم نیازهایی که برای معرفی تشیع وجود دارد از جمله کرسی‌های شیعه شناسی در دانشگاه های مختلف دنیا توسط غیر مسلمانان یا مسلمانان غیر شیعه ارائه می‌شود.

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با بیان این‌که ما هیچ وقت اصرار نداریم کسی شیعه شود، گفت: اگر شیعه را معرفی کنیم و مردم حقایق شیعه را بشناسند خودشان جذب می شوند و اصلا نیازی به دعوت ما نیست. تا به امروز تشیع به همین شکل رشد کرده است یعنی منابع غیر شیعی مرتبط شده‌اند با تشیع. وهابی‌های خیلی تندرویی بودند که الان شیعیان خیلی خوب و ارزشمندی هستند. بهترین مبلغ شیعه ما در اندونزی کسی است که زمانی یک مبلغ برجسته وهابی بوده است.

او در ادامه با بیان این‌که  نیازی که برای معرفی شیعه به صورت کارشناسی و دقیق در سطوح مختلف وجود دارد، گفت: شیعه در بعضی از ابعاد حتی برای خود عالمان شیعه ممکن است ناشناخته باشد. چه برسد به عوام شیعه. برای عوام ناشناختگی داریم. مشکل جهالتی که عوام دارد یکی از مشکلات شیعه است. شیعه دارای فرهنگی بسیار غنی است. باید از میراثی که داریم درست استفاده کنیم. باید بدانیم که چگونه برنامه‌ریزی کنیم که از امکانات موجود بهترین استفاده را بکنیم. البته این خیلی ایده‌آل است. این ایده‌آل یک روزه به وجود نمی آید. اگر ایده و طرح کلان در ذهن ما باشد و هر کسی یک قدمی به سمت آن بردارد می‌توانیم امیدوار باشیم.

این استاد حوزه علمیه به شفقنا افزود: البته خلأ هم داریم باید بعضی اوقات نظریه و تالیفات جدید ارائه کنیم. با این افکاری که داریم نمی‌توانیم اقناع کنیم. من بیش از بیست سال پیش به این نتیجه رسیدم که در علوم انسانی با مباحث متعارف نمی‌توان جواب‌گوی تمام نیازها بود. از آن موقع به عنوان راه‌ حلی برای پاسخ‌گویی دین برای حوزه های علوم انسانی، طرح اندیشه مدون را مطرح کردم. هنوز در خیلی ابعاد این مسایل شناخته نشده است. من سعی کردم در زمینه‌های مختلف مثلا اقتصاد، جامعه شناسی، هنر و ... برای این نظریه تطبیق‌هایی قرار بدهم. چون ما گاهی خلأ تئوریک و تألیفی هم داریم.

او ادامه داد: بعضی از مباحث روزآمد نیست باید روزآمد شود. تمام این کارها را نمی‌توان یک روزه انجام داد. ما یک راه حل جزئی داریم و هم‌چنین یک راه حل کلی. راه حل جزئی این است که یک بخشی از مشکل را شناسایی کنیم و این بخش را حل کنیم. مثلا یکی با علمای شیعه می تواند ارتباط برقرار کند یکی می‌تواند با علمای سنی ارتباط برقرار کند و ... مشکل را شناسایی کنیم و مسایل را در حد توان خود حل کنیم.

آیت الله هادوی تهرانی در پایان با اشاره به این‌که پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه (شفقنا) با آرمان خوبی کار را آغاز کرده است، گفت: امیدوارم شفقنا در عمل هم بخشی از آرمان‌های خود را بتواند به انجام برساند. شاید اولین گامی که شفقنا باید به آن برسد شناخت مجموعه‌های مشابه خود در دنیاست. باید سعی کند در تعامل و همکاری و ارتباط با دیگران باشد. این کار بسیاری بزرگی در معرفی شیعه در جهان است.

منبع:شفقنا