فرصت طلايي براي غير متعهدها و ايران/مرتضی داستانی

چکیده:

حضور هيأت‌هاي بلند پايه از 120 کشور جهان به همراه دبير کل سازمان ملل در واقع شکست تلاش‌هاي گسترده آمريکا و هم پيمانانش در تحريم و منزوي کردن همه جانبه ايران را براي جهانيان به تصوير کشيد و جايگاه سياسي ايران را در سطح بين‌الملل به عنوان رهبر بزرگ‌ترين فراکسيون سازمان ملل ارتقا داد و زمينه همکاري اقتصادي و سياسي بيشتري را بين ايران و اعضا پديد آورد.

برگزاري شانزدهمين اجلاس سران کشورهاي جنبش غير‌متعهد‌ها در تهران بي‌ترديد نقطه عطفي در تاريخ تشکيل اين جنبش به ويژه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي است بطوريكه هويت و جايگاه غير متعهد‌ها در سازوکار نظام بين الملل در تهران تولد ديگر يافته است. اگر بنيانگذاران جنبش غير متعهد‌ها فلسفه تشکيل آن را در نظام دوقطبي جهان تعريف کرده‌بودند، امروز در نظام تک قطبي، اين جنبش تعريفي پويا‌تر، ماندگار‌تر و مؤثر‌تر پيدا کرده است.

فلسفه ايجاد جنبش غير‌متعهد‌ها با فروپاشي بلوک شرق نه تنها از بين نرفت، بلکه تهديد و ارعاب نظام تک قطبي فضاي تنفسي را بر کشورهاي مستقل سخت‌تر کرد. در سال‌هاي ابتدايي فروپاشي بلوک شرق برخي با ادعاي اينکه فلسفه غير متعهد‌ها رنگ باخته است خواهان انحلال اين جنبش بودند، ولي امروز نياز به يک اراده جمعي براي اصلاح ساز و کاري که زمينه ساز تسلط نظام تک قطبي جهان شده است از يک سو و تبيين درست منافع مشترک اعضا در يک نظام بهره‌مند از سوي ديگر، باعث شده است اعضاي اين جنبش نگاه ديگري به آن داشته باشند.

به طور قطع برگزاري اين جنبش در تهران نقش اصلي را در شکل‌گيري اين نگاه دارد. ايران به واسطه اتخاذ مواضع سازش ناپذير و مستقل از قدرت‌ها و همچنين داشتن رهبري خردمند و بي‌بديل ظرفيت منحصر به فرد براي ايجاد اين نقش و خارج کردن جنبش غير متعهد‌ها از انزواي چندين ساله داشت.

نيم نگاهي به برگزاري دو روزه اجلاس شانزدهم در تهران و مطالب مطرح شده دراين اجلاس گوياي کامل ايجاد اين نگاه و انتظار در ميان اعضاي آن است که بخش عمده آن در بيانات رهبر معظم انقلاب در مراسم افتتاحيه اين اجلاس متبلور بود.

سخنان مقام معظم رهبري بي‌ترديد منشور مهم و ماندگاري براي حرکت آينده جنبش غير متعهد‌ها در اين مرحله سرنوشت ساز است. سخنان مهم و راهبردي مقام معظم رهبري در تبيين جايگاه جديد جنبش غير متعهد‌ها، به چالش کشيدن نظام ديکتاتوري حاکم بر شوراي امنيت سازمان ملل، تأکيد بر افزايش بهره‌وري سياسي جنبش غير متعهد‌ها از طريق هم افزايي و تبديل نگاه و فلسفه غير متعهد‌ها از وحدت نياز به وحدت اشتراک منافع، بازتاب گسترده‌اي در بيانات سران ديگر کشورهاي غير متعهد داشت، به نحوي که تعدادي از سران جنبش به صراحت در نطق‌ها و گفت‌وگوهاي خود خواستار تغيير در ساز و کار نظام بين‌الملل شدند.

سخنان نغز و مؤثر حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي که سياست‌هاي نظام سلطه را به محاکمه ‌‌کشاند باعث شده بود همه شرکت کنندگان تحت تأثير اين سخنان قرار گرفته و به دقت آن را گوش دهند. وقتي که جملات شلاق گونه معظم له بر پيکر سياست‌هاي نفاق و دوگانه نظام استکباري فرود مي‌آمد نگاه‌هاي رضايتمندانه اعضا از چهره‌هاي آنها هويدا بود.

دفاع محکم و مستدل ايشان از مبارزات به حق ملت مظلوم فلسطين و ارائه راهکار ايران اسلامي براي ايجاد رفراندوم عادلانه در اين کشور ، بازتاب رسمي در رسانه‌هاي دنيا و اعضاي جنبش پيدا کرد. تبيين محکم و اصولي مقام معظم رهبري از مواضع ايران در قبال سلاح‌ها و انرژي هسته‌اي با تصريح به اينکه شعار ايران اسلامي، انرژي هسته‌اي براي همه و سلاح هسته‌اي براي هيچ‌کس مي‌باشد يکبار ديگر نگاه‌ها را به مواضع صحيح و عزتمندانه ايران اسلامي معطوف ساخت.

برگزاري اجلاس شانزدهم در تهران براي ايران نيز يک فرصت بي‌نظير را در شرايط کنوني پديد آورد. حضور هيأت‌هاي بلند پايه از 120 کشور جهان به همراه دبير کل سازمان ملل در واقع شکست تلاش‌هاي گسترده آمريکا و هم پيمانانش در تحريم و منزوي کردن همه جانبه ايران را براي جهانيان به تصوير کشيد و جايگاه سياسي ايران را در سطح بين‌الملل به عنوان رهبر بزرگ‌ترين فراکسيون سازمان ملل ارتقا داد و زمينه همکاري اقتصادي و سياسي بيشتري را بين ايران و اعضا پديد آورد. بايد قدر اين فرصت را دانست و از آن به خوبي بهره برد.

منبع:19دی