پیامد سفر خانواده امام موسی صدر به لیبی: او هنوز زنده است

چکیده:

مقامات لیبی در این اسناد نام زندانبان‌های ایشان و مقامات امنیتی متولی حفاظت از او در تشکیلات قذافی را لیست کرده بودند. آقای عبدالجلیل، رئیس شورای انتقالی لیبی به من گفتند: «ما تا قبل از سقوط طرابلس از امام موسی صدر خبر داشتیم اما پس از سقوط طرابلس سرنخ‌ها همگی گم شد.»

پس از آنکه یک هیات لبنانی منصوب رئیس جمهور این کشور به همراه برخی اعضای خانواده امام موسی صدر عازم لیبی شدند و طی ملاقات با شش عضو دولت انتقالی این کشور به تبادل اطلاعات در خصوص وضعیت پرونده امام موسی صدر پرداختند. درخصوص نتایج این سفر مهدی فیروزان، خواهرزاده امام موسی صدر گفت:

در سفر هیات لبنانی پیگیر پرونده امام موسی صدر به لیبی چه کسانی حضور داشتند؟
من به عنوان عضو خانواده امام موسی صدر به همراه هیات عالی‌رتبه لبنانی متشکل از عدنان منصور (وزیرخارجه لبنان)، صدرالدین صدر (پسر امام موسی صدر)، قاضی حسن شامی (نماینده دولت لبنان) و هیثم جمعه، مدیرکل مهاجران وزارت خارجه لبنان به لیبی سفر کردیم. این هیات از سوی رئیس جمهور لبنان تعیین شده بودند. در این سفر ما شش ملاقات با مقامات لیبی داشتیم. پنجشنبه 22 دی در ابتدای سفر با وزیرخارجه و سپس وزیر کشور لیبی دیدار کردیم. دیدار سوم نیز با جناب آقای عبدالجلیل، رئیس شورای انتقالی لیبی بود. این دیدارها به همراه ملاقات با نخست وزیر و وزیر دفاع لیبی همگی در یک روز انجام شد. دولت انتقالی با تنظیم این همه ملاقات در یک روز حساسیت و جدیت خود را به ما منعکس می‌کرد.



همچنین با توجه به اینکه روز جمعه در لیبی تعطیل است، فرصتی بود که با برخی از مطلعان پرونده امام موسی صدر در لیبی گفت و گوی غیررسمی داشته باشیم که اطلاعات جدیدی را به دست آوردیم؛ از جمله اینکه با فردی آشنا شدیم که طی سال‌ها 1994 تا 1996 میلادی (1373 تا 1375شمسی) زندان‌بان امام بوده است. روز شنبه نیز با وزیر دادگستری لیبی که مسئولیت پرونده امام را دارد و چند مقام ارشد دادستانی این کشور ( آقایان مستشار محمود الیسر و قاضی عبداللطیف قدور) دیدار داشتیم. در دیدار آخر همکاری مشترک میان این دو مستشار و قاضی حسن شامی، نماینده دولت لبنان طراحی و عملا با تبادل اطلاعات نخستین گام عملی مشترک میان لیبی و لبنان، پس از 33 سال برای آزادی امام موسی صدر برداشته شد.


نتیجه این دیدارها چه بود؟
در این ملاقات‌ها متوجه شدم که پرونده امام موسی صدر و وضعیت ایشان برای مقامات لیبی بسیار حائز اهمیت است. وزیرخارجه لیبی مهمترین اولویت سیاست خارجی لیبی را پیگیری قضیه امام موسی صدر و آزادی ایشان اعلام کرد. در مجموع در این ملاقات‌ها دو مورد مشهود بود: نخست اینکه آشکار بود دولت انتقالی لیبی در فاصله کوتاه شکل‌گیری‌اش به طور جدی به جمع‌آوری اطلاعات و مدارک مرتبط با امام موسی صدر در دفاتر قذافی، عبدالله سنوسی، وزیر اطلاعات دوره قذافی و سایر دفاتر امنیتی پرداخته بود؛ دوم اینکه دادستان لیبی به عنوان مسئول رسیدگی به پرونده تعیین شده بود و اطلاعات مهمی در این پرونده داشت.


مهمترین اطلاعات و اسنادی که در این ملاقات ها ارائه شد، چه بود؟
مجموعه اسنادی که جمع آوری کرده بودند، حکایت از آن داشت که امام موسی صدر در طول این سال ها زندانی بوده است. مقامات لیبی در این اسناد نام زندانبان‌های ایشان و مقامات امنیتی متولی حفاظت از او در تشکیلات قذافی را لیست کرده بودند. آقای عبدالجلیل، رئیس شورای انتقالی لیبی به من گفتند: «ما تا قبل از سقوط طرابلس از امام موسی صدر خبر داشتیم اما پس از سقوط طرابلس سرنخ‌ها همگی گم شد.» بنابراین در این سفر، براساس همین شواهد، این تئوری که امام در روزهای اول سفر به لیبی به شهادت رسیده اند، به کلی رد شد. اطلاعات مقامات لیبیایی همگی دال بر این بود که امام موسی صدر هنوز زنده است.


درحال حاضر مقامات لیبی در این پرونده به دنبال چه هستند؟
مقامات لیبی به دنبال سرنخ‌هایی هستند تا محل زندان امام موسی صدر را پیدا کنند. نکته مهمی که از دیدار با وزیر دادگستری لیبی باید بگویم این است که از ایشان سوال کردیم: آیا هنوز مناطقی وجود دارد که به تسخیر شما درنیامده باشد که او در جواب گفت: هنوز مناطق «واسعه و شاسعه»ای در جنوب لیبی وجود دارد که دولت انقلابی نتوانسته بر آن مناطق کنترل پیدا کند. این مسئله را وزیردفاع لیبی نیز تأیید کرد.


آخرین تحولات پرونده در این همکاری مشترک میان لیبی و لبنان چه بوده است؟
همکاری خوب شروع شده است که امیدوارم با توجه به جدیت و اولویتی که در کلام مقامات لیبیایی بود، در عمل هم شاهد اقدامات سریع این مقامات برای نجات امام باشیم. همانطور که وزیر دادگستری لیبی در دیدار با ما تصریح کرد که در ارتباط با پرونده‌های آدم‌ربایی ما تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم که زمانی به هدر نرود؛ چراکه عنصر زمان مهم است، حالا چه برسد به شخصیتی همچون امام موسی صدر که جهان اسلام و تحولات اخیر نیازمند اوست. همچنین گفتنی است که دو مستشار لیبیایی مسول پرونده امام وارد لبنان شدند تا به پرونده را پیگیری کنند.



یکی از مسوولان چندی پیش در همایشی اعلام کرده بود که اطلاعات درباره امام موسی صدر ضد و نقیض است و برهمین اساس، از شهادت ایشان خبر داده بود. موضع خانواده امام موسی صدر برابر این ادعا چیست؟
اسناد جمع آوری شده، اسناد ضد و نقیضی نبود. در کشور ما دو رویکرد اسنادی و تحلیلی درخصوص سرنوشت امام موسی صدر وجود دارد. براساس رویکرد تحلیلی برخی افراد می‌پرسند که چگونه ممکن است حکومت تروریستی قذافی امام موسی صدر را طی این 33 سال نگاه داشته باشد؟ خوب این تحلیل است! اما خانواده امام موسی صدر براساس رویکرد اول؛ یعنی براساس اسناد، اخبار و شواهد به حیات امام موسی صدر اعتقاد دارد. بسیاری از این اسناد مبتنی بر نقل قول شاهدان عینی، مقامات کنونی لیبی و انقلابیونی است که دیروز در شمار معارضان زندانی دولت قذافی بودند و بعدها توانستند به کشورهای خارجی بگریزند.

اما معتقدان به شهید شدن امام، عمدتا بر اساس تحلیل و نقل‌وقول‌های متهمان و شاهدان دست دوم و سوم به این جمع‌بندی رسیده‌اند. در خلال گفت‌وگوهایم با این گروه در این سال ها، به این نتیجه رسیده‌ام که هیچگاه کار علمی و متدیک بر روی اسناد گوناگون و یا برای جمع‌آوری اطلاعات از شاهدان و متهمان صورت نگرفته است اما در مقابل جمع‌بندی خانواده مبنی بر حیات امام حاصل یک سلسله بررسی‌های میدانی و اسناد و اخبار شاهدان عینی است. در ملاقات‌‌های اخیر با مقامات لیبیایی و اطلاعات آنان تقریبا هیچ احتمالی سلبی و متناقض با جمع‌بندی خانواده داده نشد.

منبع: بازتاب امروز